Σάββατο, Απριλίου 11, 2009

To κακό αριστούργημα

Συνήθως δεν αναρτώ κριτικές για κινηματογραφικές ταινίες. Αλλά ετούτη εδω είναι η καλύτερη ταινία που έχω δει την τελευταία δεκαετία. Θύμησε τον αξέχαστο Κιούμπρικ στην Λάμψη (The Shinning).

Η ταινία λέγεται " Άσε τον κατάλληλο να μπεί " (Let the right one in) και παίζεται με τον ελληνικό τίτλο "Άσε το κακό να μπεί". Η παράδοση των απρόσεχτων και ατυχών τίτλων συνεχίζεται. Εαν ο σκηνοθέτης ήθελε να φτιάξει μια ταινία στην οποία το Κακό (στην περίπτωση της ταινίας ένα κορίτσι 12 ετών) να μπει μέσα στην ψυχή και στην ζωή ενός 12χρονου αγοριού δεν θα ντρεπόταν να το βάλει στον τίτλο.

Αλλά βέβαια δεν δείχνει στο πρόσωπο του κοριτσιού - βρυκόλακα το κακό. Δείχνει ένα καλό, ένα αγνό κορίτσι, τόσο αγνό όσο και το αγόρι προταγωνιστής. Οι κακοί στην ταινία είναι κάποια αγόρια "τσαμπουκάδες", η ανθρώπινη εκδικητικότητα και η ανθρώπινη μικροψυχία. Δεν είναι η φυσική πείνα (του αίμματος).

Κάπου το αγόρι την ρωάει "Ποιά είσαι;" και η κοπέλα του απαντά "Είμαι σαν 'σενα", εννοώντας ότι είναι το ίδιο καλή. Μόνο που η φύση του κοριτσιού είναι όμοια με εκείνη του λευκού (δεν είναι τυχαίο το χρώμα) μεγάλου σκύλου στην αρχή της ταινίας, που απαλά, αθώα, με φυσικότητα, πηγαίνει να γλύψει το ανθρώπινο αίμμα πάνω στο λευκό χιόνι. Ο σκύλος δεν είναι "κακός" απλά είναι στην φύση του να τρώει κρέας αντί για σοκολατάκια. Το ίδιο και το κορίτσι το οποίο από αγάπη προς το αγόρι που της το προσφέρει, αναγκάζεται να φάει ένα σοκολατάκι και μετά να το κάνει εμμετό.

Ο ήχος της ταινίας είναι μοναδικός. Λεπτομερής, καθαρός, αρκετά δυνατός αλλά όχι ενοχλητικός, δημιουργεί μια σκληρά ρεαλιστική αλλά και ταυτόχρονα ρομαντική ατμόσφαιρα, απόκοσμη στιγμές - στιγμές αλλά και οικεία. Οι εικόνες, τα χρώματα, το πολύ λευκό χιόνι, οι λείψεις, αρμονικές. Οι δόσεις αγωνίας & τρόμου και αυτές προσεγμένες. Τα κοντινά πλάνα στο κορίτσι βρυκόλακα με σεβασμό στην κατάστασή του και στον θεατή. Δεν θα δείτε ποτέ τα χαρακτηριστικά μυτερά δόντια, ή ατελείωτες εξωπραγματικές μεταμορφώσεις. Αυτό που θα δείτε είναι εκφραστικά πρόσωπα να μιλούν ακόμη και με την σιωπή ή τις κινήσεις. Η ταινία δεν προσπαθεί να ξαφνιάσει ή να τρομάξει χρησιμοποιώντας την επιφάνεια, την ύλη, καταφέρνει να αναδείξει τις ψυχές των πρωταγωνιστών.

Οι ερμηνείες των δυο 12χρονων πρωταγωνιστών είναι το κάτι άλλο. Η ισοροπία και η αρμονία της ταινίας ασύληπτη, το τεχνικό επίτευγμα αριστουργηματικό. Οι στιγμές έντασης και επιθετικότητας, διαδέχονται με ηπιότητα τις τρυφερές στιγμές. Τρομάζεις και ερωτεύεσαι. Ηρεμείς αλλά όχι για πολύ. Θαυμάζεις και απορείς. Ταυτίζεσαι αλλά γνωρίζεις ότι πρόκειται για ταινία. Το καλιτεχνικό πάντρεμα του καλού με το κακό στην οθόνη, μοναδικό.

Πραγματικά πρόκειται για μια άριστη ταινία, από έναν άγνωστο σουηδό σκηνοθέτη (Tomas Alfredson) που αξίζει όσκαρ σε όλα τα επίπεδα (σκηνοθεσία, ερμηνείες, ήχος, λήψεις). Και όλα αυτά χωρίς ειδικά εφέ, μόνη ελάχιστη παραφωνία η σκηνή με τις γάτες που φαίνεται ότι είναι ψηφιακή.

Η ταινία καταφέρνει τελικά να μας εξοικιώσει με το άγριο φυσικό στοιχείο που έχουμε χαρακτηρίσει ως "κακό" και μας κάνει να το δούμε έτσι ακριβώς όπως είναι, δηλαδή "πέρα από το καλό και το κακό". Μια ταινία - ορόσημο των ταινιών του είδους, σημάδι ίσως των καιρών, κατά τους οποίους η αθωωτική "επιστροφή" της άγριας φύσης φαίνεται να αποκτά καθολικές εκφράσεις. Διότι κακό είναι εκείνο που βλάπτει χωρίς να το έχει ανάγκη ... εκείνο δηλαδή που προκαλεί την βλάβη από εκδίκηση ή από εγωϊσμό, επομένως από "ελεύθερη" αδυναμία ...

Έτσι μαζί με τον σκηνοθέτη, τελικά αθωώνουμε το δήθεν κακό που αφήσαμε (μετά από χιλιετηρίδες χριστιανικής προπαγάνδας) να μπει μέσα μας και δικαιολογούμε την εξάλειψη του Κακού που είναι σε μεγάλες - τεράστιες ποσότητες εκεί έξω ....