Παρασκευή, Δεκεμβρίου 08, 2006

Earth has got fever !

The climate centres around the world, which are the equivalent of the pathology lab of a hospital, long ago have reported that Earth's physical condition and its climate are seriously deteriotating.

Its temperature is rising and Earth is about to pass into

a morbid fever that may last as long as 100,000 years,

James Lavelock, one of the most prominent and world famous planetary scientist keeps on warning us!

Indeed! We do not need too much scientific evidence to realise that something has gone wrong with the weather in November 2006! We can still use our own senses and past experience, just to realise that it has not rained in Athens since more than 2 weeks. The last month was mild, not too cold with an average temperature around 15 C. But the most astonishing was that it didn't rain since about 13-14/11/2006. All the last days we enjoyed a sunny and mild weather.

For the those that are always skeptical about everyting and need data to admit a point:



1. According to KNMI this AUTUMN was the warmest in Norht-West Europe for at least the last 3 centuries!. In Holand the average normal temperature is 10,2 C. This autumn the average temperature was 13,6 C thus 3,4 C above average. Only in November 2006 the average monthly temperature of 9,2 C was the highest since 1901 for this month!

2. In the UK it is estimated that Autumn 2006 was the warmest in the last 356 years!



3. Alpes had also the highest temperature in the last couple og centuries. This lead to Alpine sports events in Austria, Czech Republic, France, Slovakia and Switzerland being cancelled.

Now some would still insist that we should not worry too much, because these may be exceptional events (peaks) in a cycle of above and bellow average, weather movements. However, this is not so!

There has been a clear pattern or fast progression to highest average temperatures. For example only the last 16 years (since 1990) we had the astonishing number of 10 peak temperature-years!

In fact it was not only until the end of this year, we realised that 2005 was not the warmest in history actually bitten by year 2006!

Do you still not see the pattern here?

The climate in Athens have changed completely the last 100 years! Data analyis provided by the National Observatory of Athens demonstrates that the average temperature increase during the previous century was between 0,5 - 2 C (depending on season).

Temperature increase is higher during summer period. In Athens, we have had more droughts (temperature higher than 37 C) each one of current century's summer than we 've had within a whole decade of the previous century! On the other hand, occurences of glaciers (temperature less than 0 C) have been diminising. In fact, between 1993 to 1999 there was no glacier in Athens!

So the situation is heating up!

According to James Lavelock, the global complex Earth System (Gaia) is like a patient who has fever! As soon as temperatures rise 8C in temperate regions and 5C in the tropics, Gaia become like a person in a comma! Most of the land areas in the planet will become inhabitable, glaciers will melt and the only confortable place will be in the Arctic!

Can we afford to close our eyes and continue doing business as usual?

Κυριακή, Δεκεμβρίου 03, 2006

Τα "θαύματα" της Επιστήμης και οι Ανθρώπινες Αξίες

συγκέντρωσα τα σχόλιά μου στο thread του Ν.ΔΗΜΟΥ
7 + 1 Θαύματα που προκάλεσαν μεγάλη αναστάτωση και έντονη αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση


Το επόμενο θαύμα για τον άνθρωπο θα είναι η Πυρηνική Σύντηξη και ο μετα-άνθρωπος.

Ο μετα-άνθρωπος θα ξεκινήσει ενισχυόμενος με βιο-μοσχεύματα και τεχνητά μέλη, θα ακολουθήσει στην συνέχεια η πνευματική του ενίσχυση μέσω της νανο-τεχνολογίας και της Τεχνητής Νοημοσύνης και θα ολοκληρωθεί η μεταμόρφωσή του σε Τεχνο-Οντότητα σε 3 διαδοχικά ή παράλληλα (ποιος να γνωρίζει απο τώρα) βήματα:

1. Την ανάπτυξη Τεχνητής Συνείδησης που εδράζεται σε εγκεφάλους κασκευασμένους απο πυρήτιο και άλλα προηγμένα υλικά οι οποίοι θα διαθέτουν Υπολογιστή Ισχύ όσοι 100άδες ανθρώπινοι εγκέφαλοι μαζί.

2. Την ολοκλήρωση της βιομηχανικής παραγωγής τεχνητών μελών έτσι ώστε να μπορεί να κατασκευαστεί ένας ολοκληρωμένος Cyborg φτιαγμένος με μέλη που θα έχουν ως βάση πολύ ανθεκτικότερα υλικά απ΄ ότι οι κλασικές βιοχημικές ενώσεις του άνθρακα.

3. Την επανάσταση των cyborgs οι οποίοι θα πάρουν την τύχη στα χέρια τους, αφότου απελευθερούν απο τους ανθρώπους. Με απεριόριστη ενέργεια στην διάθεσή τους και χωρίς περιορισμούς ύπνου, ανάγκη ξεκούρασης και των "ασυνείδητων συναισθημάτων", είναι προφανές ότι αυτοί πλέον θα "βασιλεύσουν" επί της γης.

Για την ΓΑΙΑ, έτσι όπως την έχουμε γνωρίσει μέχρι τώρα, το μεγαλύτερο θαύμα θα ήταν η κατάρευση του ανθρώπινου τεχνο-πολιτισμού.

Στις επόμενες δεκαετίες η ΓΑΙΑ θα εντείνει τις προσπάθειές της προς αυτήν την κατεύθυνση. Θα ακολουθήσει αγώνας δρόμου για την επικράτηση της ΤΕΧΝΙΚΗΣ έναντι της ΓΑΙΑΣ.

Εσείς τι λέτε ότι θα συμβεί:

α) Ασυνείδητα εργαζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις για την έλευση του μετα-ανθρώπου, που όπως λέει ο KURZWEIL είναι μια αναπόφευκτη ιστορική εξέλιξη ακολουθώντας την αρχή των "Επιταχυνόμενων Επιστροφών" (Accelerated Returns) μιας συνεχώς αυξανόμενης πολυπλοκότητας που έχει παρατηρήσει στην φύση (από την δημιουργία του σύμπαντος μέχρι σήμερα). Άλλωστε μόνο τα cyborgs θα είναι αρκετά ισχυρά και ανθεκτικά για να εποικήσουν το διάστημα.

β) Θα νικήσει η ΓΑΙΑ και όσοι άνθρωποι καταφέρουν να επιζήσουν θα επαναδιαμορφώσουν τον πολιτισμό τους έτσι ώστε να συμ-βιώσουν αρμονικά με τα άλλα είδη μέσα στο γνώριμο γήινο περιβάλλον (επιστροφή στην ΕΔΕΜ ...) που θα αρχίσει να ανακάμπτει ...

Ποιό από τα 2 "θαύματα" πιστεύετε ότι θα συμβεί και πoιο θέλετε να συμβεί;

Αγαπητέ TAKIS δεν είμαι υπέρ της πυρηνικής σύντηξης. Θεωρώ όπως είπες και εσυ κάπου νωρίτερα πως σημασία δεν έχουν τα εργαλεία αλλά η ΧΡΗΣΗ τους. Και για να γίνει σωστή χρήση απαιτείται, γνώση, συνείδηση, κατάληλη φιλοσοφία και άλλα πολλά που λείπουν :(

Όπως φαίνεται ο άνθρωπος είναι τόσο εξαρτημένος απο την ΤΕΧΝΙΚΗ, τα εργαλεία του και τον ασυνείδητο (;) εγωκεντρισμό του, ώστε είναι εξαιρετικά πιθανό το σενάριο της έλευσης των ανθρώπων με τεχνητά εμφυτεύματα. Διάβασα σήμερα για την τεχνητή ουροδόχο κύστη και είμαι βέβαιος πως οι light μετα-άνθρωποι είναι πολύ κοντά μας (5-10 χρόνια το πολύ).

Ταυτόχρονα σήμερα ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξήθηκε κατά 180.000, από τους 125.000 που πέθαναν σήμερα οι 25.000 ήταν απο πείνα, εξαφανίστηκαν 30.000 στρέματα δάσους και 100 μοναδικά ήδη του ζωϊκού βασιλείου εξαφανίστηκαν επίσης σήμερα για πάντα!

Και μας αρέσει! (εσάς όχι εμένα). Προφανώς κανένας δεν διάβασε το Το αγριογούρουνο και η πυρηνική σύντηξη, ξέρω-ξέρω πάλι ο Mirage θα μας ζαλίζει με την Γαία.

Ούτε απάντησε κανένας στο δίλημα:

1. Cyborg ή
2. ΕΔΕΜ

Μάλλον ΟΛΟΙ πιστεύουν και θέλουν τον CYBORG! Σωστά; Ατομική δύναμη, απεριόριστη ατομική δύναμη! Χάρις στην τεχνολογία. Τι είπατε; Είμαι εκτός θέματος; Πάντα είμαι ΕΝΤΟΣ θέματος ... απλά δεν μας αρέσει να μιλάμε για την πραγματικότητα.

Όπως η κυρία που πετάει με το αεροπλάνο και στο ερώτημα του συνταξιδευτή της "Και εαν το αεροπλάνο πέσει" απαντά αυτόματα "Σσσσσ, δεν μιλάμε γι αυτό!"

Και αν ο τεχνο-πολιτισμός μας πέσει; ΣΣΣΣΣ

Δεν μου αρέσει ούτε ο cyborg ούτε η παλιά ΕΔΕΜ (χωρίς blogging :). Μακάρι να μπορούσε η τεχνολογία να χρησιμοποιηθεί για να φτιάξουμε μια νέα ΕΔΕΜ!

Επομένως, πολύ σωστές οι διαπιστώσεις σας εκτός όμως απο μια μικρή λεπτομέρεια. Και όπως γνωρίζετε ο διάβολος κρύβετε εκεί στις λεπτομέρειες.

Ο άνθρωπος επεβίωνε μια χαρά ως νομάδας κυνηγός. Ήταν πιο δύσκολο να βρει τροφή τότε αλλά δούλευε μόλις 3-4 ώρες/ ημέρα!Ζούσε μια λιτή ζωή σε αρμονία με το φυσικό του περιβάλλον.

Όπως μας δείχνει η ανθρώπινη ιστορία η τεχνολογία βοήθησε ουσιαστικά τον άνθρωπο όχι απλά να επιβιώσει αλλά να κάνει αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα τα τελευταία 10.000 χρόνια, δηλαδή να να επεκτείνεται, να καταπατεί, να κόβει δέντρα, να πολλαπλασιάζεται, σκοτώνει (και μάλιστα μαζικά), δηλαδή να παίρνει χωρίς να δίνει τίποτε πίσω!

Τι επέστρεψε στην ΓΑΙΑ ο άνθρωπος ως αντάλλαγμα (να χρησιμοποιήσω έναν όρο που είναι περισσότερο κατανοητός) για όλα αυτά που απλώχερα πήρε; Τι έδωσε πίσω;;;

Η αειφόρος ανάπτυξη είναι μύθος. Με μη ανανεώσιμη χρήση περιορισμένων πηγών δεν μπορεί να υπάρξει όχι μόνο αειφορία, ούτε καν ανάπτυξη. Το λέει και η τελευταία έκθεση Stern. Όλοι οι επιστήμονες μιλούν για μια "Ήπια Υποχώρηση" του Δυτικού Τρόπου ζωής εαν θέλουμε να αποφύγουμε την πλήρη κατάρευση.

Ανάπτυξη, άλλος ένας μύθος. Τι θα πει ανάπτυξη;;; Ανάπτυξη τίνος πράγματος; Της οικονομίας; Του ανθρώπου; Όλης της φύσης;

Εαν αφείναμε στην άκρη έστω για λίγο τον εγωϊσμό μας και κοιτούσαμε πως ζούσαν οι ιθαγενείς θα μαθαίναμε πολλά περί αειφορίας ;)

Οι ιθαγενείς (της Νέας Γουινέας όπως λέτε) φροντίζουν να μην κόβουν όλα τα δένδρα από το δάσος και αυτο-περιορίζουν την διατροφή τους ώστε να προλαβαίνει το δάσος να αναπτυχθεί, να ζήσει και να παραμένει υγιές και αυτό.

Δεν είμαι ούτε εναντίον της τεχνολογίας ούτε του εγκεφάλου :) Απλά ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν έχει εξελιχθεί καθόλου απ΄ ότι φαίνεται μέχρι τις ημέρες μας.

Τέλος σας άγγιξα καμιά ευαίσθητη χορδή και μου "επιτεθήκατε;" Η τεχνολογία δεν είναι το παν ... αλλού βρίσκονται οι αξίες!

Ο σημερινός κόσμος δεν ταιριάζει (βιολογικά, ψυχολογικά) στα σώματα και τα μυαλά μας! Στο δικό μου τουλάχιστον. Και θα τον αλλάξουμε! Πριν είναι πολύ αργά για όλους.

"... αν προσπαθούσε να επιβιώσει με τα νύχια και με τα δόντια θα είχε εξαφανιστεί προ πολλού"

Σωστό και αυτό. Καλά τότε ήταν αδύναμος σε σχέση με την φύση και φοβισμένος απέναντί της. Όμως σήμερα επιτέλους, έλεος, με τόση γνώση πλέον και τόση τεχνολογία, τι έχει να φοβηθεί ο άνθρωπος;;

Γιατί συνεχίζει να λειτουργεί ως ένα κατατρεγμένο, ταλαιπωρημένο και φοβισμένο πλασματάκι; Και ένα πλασματάκι που φοβάται να ζήσει, να συμβιώσει με την υπόλοιπη φύση, τι ξέρει να κάνει καλύτερα; Να σκοτώνει, να εξαφανίζει ό,τι δεν του είναι οικείο.

Nikos Dimou
"Μήπως το μυαλό σας είναι που δεν ταιριάζει στον κόσμο; Λέω, μήπως; "

Γιατί ρίχνετε το επίπεδο της συζήτησης κάνοντας μου προσωπική "επίθεση"; Έτσι θα αντιμετωπίσετε τα επιχειρήματά μου; Με την προσωπική χλεύη; Περίμενα ειδικά απο εσάς καλύτερα "πολεμοφόδια" :)

Διαβάστε ενδεικτικά εδω και εδω

Όχι δεν είναι μόνο το δικό μου σώμα και μυαλό που αντιδρά ...

Εκτός απο τους μετεωρίτες και τους σεισμούς, τα υπόλοιπα είναι κυρίως ανθρωπίνης προελεύσεως (ναι ακόμη και τα τσουνάμι, η ένταση των καιρικών φαινομένων όπως τυφώνες, κλπ αυξάνει χρόνο με τον χρόνο εξαιτίας της ανθρωπογενούς αλλαγής της ατμόσφαιρας (global warming)).

Πάντως ένα είναι σίγουρο πως δεν θα σταματήσουν οι φυσικές απειλές. Οπότε και εμείς ας συνεχίσουμε να φοβόμαστε και να αντιδρούμε ανάλογα απέναντι στην αχάριστη και άλογη φύση ... Ας συνεχίσουμε να καταστρέφουμε το μοναδικό μας σπίτι, την μάνα Γη που έτυχε και μας γέννησε και συνεχίζει να μας θρέφει ...

Για όσους δεν παίρνουν στα σοβαρά τους καταστροφολόγους γιατί τους θεωρούν περιθωριακούς, κάτι οικο-αναρχικούς με λιγδιασμένα μακριά μαλιά, τους παραδίδω σε έναν εξέχοντα επιστήμονα τον Martin Rees που εξέπληξε τους πάντες με το βιβλίο του Our Final Century?

Στραβός είναι ο Τεχνητός Ανθρώπινος Γιαλός και στραβά αρμενίζουμε μέσα του .... Ο υπόλοιπος γιαλός είναι μια χαρά. Μπορούμε να αρμενίσουμε καλύτερα ας σταματήσουμε να φοβόμαστε το ταξίδι. Καιρός νας σας αφήνω τώρα - έσπασα και το ατομικό μου ρεκόρ σε πόστς!

Καλημέρα σε όλους

Βλέπω προκάλεσα αρκετή αναστάτωση στο thread με το δίλημα cyborg ή ΕΔΕΜ. Να με συγχωρέσετε ίσως είμαι διχασμένη προσωπικότητα. Βλέπετε μεγάλωσα με την Φυσική τα Μαθηματικά (την βασίλισσα των επιστημών όπως έλεγα στα 17 μου) και την Πληροφορική.

Ακόμη θυμάμαι την χαρά μου όταν ένας φίλος είχε αγοράσει τον Sinclair X81 (ασπρόμαυρος) και φτιάχναμε τις πρώτες μαθηματικές ρουτίνες. Ακόμη θυμάμαι την ανυπομονυσία μου να αγοράσω το επόμενο μοντέλλο τον έγχρωμο ZX Spectrum μα τα 48Κ μνήμη και την περηφάνεια μου διότι ήμουν απο τους λίγους στην Ελλάδα που μάθαιναν να δουλεύουν μαζί του.

Η συνέχεια γνωστή, σπουδές Μαθηματικά, Μάστερ στην Πληροφορική, 5 χρόνια στο εξωτερικό με μεγάλα έργα σε Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς, σήμερα αγωνίζομαι να εμφυσήσω το ίδιο πάθος που έχω με την πληροφορική και στους πελάτες μου - χρήστες.

Με ένα τέτοιο βιογραφικό δεν θα έπρεπε να δικαιούμε να ομιλώ KATA της τεχνολογίας. Θα έπρεπε να πάω να ζήσω στον Αμαζόνιο ...

Το θέμα είναι πως δεν ομιλώ ΚΑΤΑ της τεχνολογίας αλλά ΚΑΤΑ της περιρέουσας κουλτούρας και της έλειψης αξιών. Μιλώ κατά της θεοποίησης της τεχνολογίας. Με εντυπωσιάζει και εμένα το τεχνολογικό "θαύμα" αλλά με προβληματίζει σφόδρα το τίμημα που πληρώνουμε και η χρήση της απο τον ανώριμο άνθρωπο. Τα είπαν ο REACTOR, ο T.ALEVANTIS και άλλοι καλύτερα από εμένα.

Φαίνεται όμως πως η θέση μου είναι δύσκολη. Ως άνθρωπος της τεχνολογίας η ευθύνη που νιώθω είναι ίσως μεγαλύτερη απο κάποιον που είναι εκτός. Οπότε αυτό ίσως βγαίνει ως διχασμός προσωπικότητας και με κάνει δυσνόητο ...

Συγχωρήστε με για μια ακόμη φορά αλλά επιθυμώ πολύ να πάω ένα βήμα πιο πέρα απο την τεχνολογία.

Για τον LIFER που πέταξε ένα "εύκολο" σχόλιο, μάλλον δεν μπήκε στον κόπο να διαβάσει το άρθρο για το βιβλίο του Rees. Να το link πάλι Our Final Century. Ένα κλίκ είναι μόνο για να δεις ότι τα 200 χρόνια είναι υπερβολικά μακριά! Είναι φοβερό! Πάντοτε η εύκολη λύση για τον άνθρωπο ήταν η επέκταση σε άλλα διαθέσιμα μέρη. Αντί να δει πως θα διατηρήσει τον τόπο του υγιή και καθαρό, βιώσιμο, πάντα η εύκολη λύση -> να βρούμε νέο τόπο να επεκταθούμε.

Νεκρά ποτάμια απο τα απόβλητα των εργοστασίων, μολυσμένη ατμόσφαιρα, κομένα δένδρα, νεκτρή φύση.

Δεν θα μπορούσε ο άνθρωπος να δημιουργήσει τεχνολογία που να προστατεύει το περιβάλλον, που να δίνει πίσω αυτά που παίρνει; Θα μπορούσε!!!! Γιατί δεν το έκανε; Λόγω κουλτούρας -> Της πεποίθησης πως φύση δεν έχει απο μόνη της καμία αξία παρά μόνο να αποτελεί ΜΕΣΟ για την εκπλήρωση των επιθυμιών του ανθρώπου.

Αυτό που ενοχλεί τους περισσότερους με τον υγιή αλλά έντονο προβληματισμό (και όχι καταστροφολογία) πως κάτι δεν πάει καλά με την άλογη παραγωγή και χρήση της τεχνολογίας, είναι πως πρέπει να δούν την αλήθεια, να ξεβολευτούν και να δράσουν!

Τον προβληματισμό αυτό εκφράζουν πρώτοι απο όλους οι άνθρωποι των επιστημών και της τεχνολογίας (για αυτό ανέφερα τον Martin Rees).

Το δίλημα cyborg ή ΕΔΕΜ δεν αναφέρεται στην μη χρήση της τεχνολογίας αλλά στο ποιά (και πόση) τεχνολογία θέλουμε ώστε να ζούμε σε αρμονία (και όχι αντιπαλότητα) με το φυσικό μας περιβάλλον.

Αυτά! Τώρα πρέπει να σας αφήσω για να πάω στο γραφείο και να φτιάξω το budget του μήνα που έκλεισε. Έχω ανθρώπους να βοηθήσω για την αξιοποίηση της τεχνολογίας απο αύριο ;)

Κυριακή, Νοεμβρίου 26, 2006

To αγριογούρουνο και η πυρηνική σύντηξη

Τι κοινό μπορεί να έχουν ένα αγριογούρουνο και η πυρηνική σύντηξη;

Ο Δρ Γκαρέν, επιστημονικός Δντής του πιο φιλόδοξου εγχειρήματος - πειράματος στην ιστορία της ανθρωπότητας, του ITER, πιστεύει και προσπαθεί να πείσει και εμάς πως τα αγριογούρουνα είναι περισσότερο επικύνδινα απο τον πυρηνικό του αντιδραστήρα! Αναφέρει χαρακτηριστικά πως "Ο μόνος πραγματικός (sic) κίνδυνος στο Cadarache προέρχεται απο τα αγριογούρουνα που ορμούν καμιά φορά στον δρόμο μπροστά στα αυτοκίνητα των ανυποψίαστων επισκεπτών"

Μπορώ να φανταστώ τον Κο Γκαρέν. Αν και Γάλλος διαθέτει το φλεγματικό και απόκοσμο χιούμορ ορισμένων Άγγλων συναδέλφων του, το οποίο απόκτησε μετά απο χρόνια συμμετοχής στην υψηλότερη και καλύτερα αμοιβόμενη έρευνα, διαθέτει τις πιο σύνθετες εικόνες των φυσικών επιστημών και της τεχνολογίας, πιθανόν τα τελευταία χρόνια να έχει αποκτήσει εξαιρετικές διοικητικές και σίγουρα πολιτικές ικανότητες, πρέπει να διαθέτει την λεπτεπίλεπτη εκείνη γαλλική μύτη με την ελαφριά κλίση προς τα επάνω, ευαίσθητη στην ευωδία του καλού γαλλικού κρασιού και του bon-vivre.



Ο Δρ Γκαρέν, άθελά του (;) συμμετέχει και ενισχύει έναν δραματικό συμβολισμό. Θα εργάζεται τα επόμενα 10 χρόνια στo Κέντρο Cadarache της Νότιας Γαλλίας, σε μια περιοχή που φημίζεται για τα αγριογούρουνά της και φυσικά το κυνήγι τους!

Είναι απ΄ ότι φαίνεται ένα "μαγευτικό" τοπίο όπου οι ντόπιοι κάτοικοι, πιθανόν και κυνηγοί από την ευρύτερη περιοχή, μαζεύονται 3-4 φορές τον χρόνο για να επιδοθούν σε αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα: να κυνηγούν και να σκοτώνουν αγριογούρουνα μια και ο πληθυσμός τους είναι υπεράριθμος (sic). Έτσι εκτός απο την γευστική πανδεσία του συνδυασμού ενός καλού κόκκινου γαλλικού κρασιού με το ζουμερό και χορταστικό κρέας, οι κυνηγοί συνεισφέρουν και στον έλεγχο της εξάπλωσης του άγριου και ζημιάρικου αυτού ζώου!

Όπως μας επιβεβαιώνει και ο ίδιος ο πυρηνικός επιστήμονας, τα ζώα αυτά καθώς είναι βλέπετε άγρια και ανεξέλενκτα, αρκετές φορές εξορμούν στους δρόμους προκαλώντας ζημιές στα ... αυτοκίνητά μας.

Μήπως Κε Γκαρέν πειράζει που χέζουν και τους δρόμους μας;

Έτσι ο Γάλλος της περιοχής Βouches du Rhone διατρέχει περισσότερο κίνδυνο απο τα άγρια γουρούνια παρά απο τον ITER, τον πρώτυπο πυρηνικό αντιδραστήρα σύντηξης που θα παράγει 15.000 ΜEv νετρονίων απο πλάσμα θερμοκρασίας μερικών εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, και το οποίο θα ισοροπεί εγκλωβισμένο μέσα σε μαγνητικό πεδίο υπερυψηλής ισχύος που θα παράγουν τεράστιοι μαγνήτες.

Προφανώς ο Κος Γκαρέν προσπαθεί να καθησυχάσει τους ντόπιους και μη Γάλλους σχετικά με τους κινδύνους της πυρηνικής σύντηξης. Θα μπορούσε να το κάνει χρησιμοποιώντας άλλο τρόπο ή κάνοντας χιούμορ με άλλο θέμα; Φυσικά και θα μπορούσε! Πιθανόν να πετύχαινε περισσότερα και να ήταν πειστικότερος, εαν για παράδειγμα μας παρέθετε 1-2 επιστημονικά επιχειρήματα που να μας έπειθαν.

Αλλά προτίμησε να αστειευτεί χρησιμοποιώντας, αυτόματα μάλλον, την μαζική λαϊκή κουλτούρα της εποχής μας, αυτήν που τόσο σε εκείνον όσο και στους μη επιστήμονες, καλιεργεί χρόνια τώρα ο πολιτισμός μας. Μέσω της συγκεκριμένης επιλογής, του ύφους και του περιεχομένου της σύγκρισης των δύο κινδύνων, ο Κος Γκαρέν έθεσε υπέροχα και τον σχιζοφρενικό συμβολισμό της "πολιτισμένης" μας εποχής:

Απο την μια μεριά ένας ενεργοβόρος ανθρώπινος πολιτισμός, αναζητεί όλο και περισσότερες "απολαύσεις", περισσότερες δυνατότητες για τον άνθρωπο και την επικράτησή του πάνω στην φύση, έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να βάλει κάποιο όριο στις ενεργειακές του ανάγκες, που διαβιώνει χωρίς μέτρο και αυτο-περιορισμό, δείχοντας ελάχιστο ως κανέναν σεβασμό στην φύση και τα πλάσματά της.

Απο την άλλη μεριά, το αγριογούρουνο, σύμβολο της φύσης που υποχωρεί και κατατροπώνεται, ένα τελευταίο απομεινάρι της άγριας πανίδας, αγωνίζεται έναν άνισο αγώνα επιβίωσης ενάντια στους ανθρώπους που έχουν εισβάλει στα δάση με τις καστανίες, έχουν φτιάξει δρόμους, σπίτια και αγροκτήματα μέσα στην κατοικία του, έχουν φέρει οικόσιτα ζώα και φυτά, έχουν εισβάλει κυριολεκτικά και καταστρέφουν το φυσικό του περιβάλλον. Το αγριογούρουνο του οποίου το κεφάλι κοσμεί τις εισόδους των περισσοτέρων ντόπιων της περιοχής ως τρόπαιο και απόδειξη της δινής τους κυνηγητικής ικανότητας, ως αποκορύφωμα της επικράτησης του ανθρώπου πάνω στην άγρια - παρθένα φύση.

Το τελευταίο δημιούργημα των ανθρώπων θα είναι ο πυρηνικός αντιδραστήρας σύντηξης,
ένα στολίδι της τεχνολογίας, ένας μικρός ήλιος πάνω στην γη! Ο άνθρωπος θα έχει επιτέλους γίνει θεός, θα έχει φτιάξει και αυτός έναν ήλιο που θα παράγει τόση πολύ ενέργεια ώστε να έχουμε ξεχάσει σε 80-100 χρόνια εντελώς το ζήτημα αυτό.

Η επιθυμία των επιστημόνων είναι να λύσουν οριστικά και αμετάκλητα το ενεργειακό πρόβλημα, αξιοποιώντας την θερμοπυρηνική σύντηξη, ώστε ολόκληρη η ανθρωπότητα να συνεχίσει να αναπτύσει τον ενεργοβόρο πολιτισμό της. Έτσι ώστε το πολιτισμένο (sic) ζώο να συνεχίζει να μπορεί να εισβάλει σε όλο και περισσότερα φυσικά καταφύγια αγρίων ζώων, να χτίζει όλο και περισσότερα σπίτια, εργοστάσια, στάδια, και μαγαζιά, όλο και περισσότερους δρόμους.

Η θέση του αγριογούρουνου δεν είναι μέσα στα δάση με τις καστανιές, αλλά ταριχευμένο να φιλοτεχνεί την είσοδο των σπιτιών μας. Άλλωστε το βρώμικο, χαζό και ζημιάρικο αυτό ζώο εμποδίζει την κυκλοφορία των αυτοκινήτων μας στους δρόμους και μπορεί να θέτει σε κίνδυνο την ακεραιότητα του αυτοκινήτου μας, ακόμη και την δική μας ζωή άθελά του. Πολύ μεγάλη ζημιά μας έχει κάνει ξεριζώνοντας τις καλιέργειές μας και τραυματίζοντας τα ήμερα (οικόσιτα) ζώα μας.

Έτσι το κοινό που έχουν ένα αγριογούρουνο και ένας πυρηνικός αντιδραστήρας, είναι ο κίδυνος. Και τα δύο είναι επικύνδινα!

Μάλιστα, καταλάβετέ το, το αγριογούρουνο είναι πολύ πιο επικίνδυνο απο την πυρηνική σύντηξη, διότι ενώ αυτήν την έχουμε μελετήσει δεκαετίες τώρα, μπορούμε να την ελέγξουμε, να την σχεδιάσουμε, να τις πούμε ακριβώς πως θα λειτουργήσει, το αγριογούρουνο δεν το έχουμε γνωρίσει παρά μονάχα ως νόστιμο κρέας και δεν μπορούμε να καταλάβουμε, πως γίνεται να έχει την δική του βούληση, να επιδιώκει τις δικές του ανάγκες και να μην υπακούει μηχανικά και πειθήνια στις δικές μας!

Κυριακή, Νοεμβρίου 05, 2006

Άλλοι εκπέμπουν SOS και άλλοι Ρύπους

Θα ήθελα απο καιρό να είχα γράψει ένα άρθρο σαν αυτό του Παντελή ΜΠΟΥΚΑΛΑ στην Κυριακάτικη Καθημερινή της 5/11/2006. Τον ευχαριστώ θερμά για τον εξαιρετικό του λόγο και την στήριξη στο θέμα. Είναι ένα θέμα που πρέπει να μείνει στην επικαιρότητα

Το πλήρες κείμενο θα το βρείτε εδω.

Ο Κος Μπουκάλας αγγίζει όλες τις πλευρές του ζητήματος:

1. Την πολιτική: Ότι δηλαδή όσοι πολιτικοί είχαν αποφασίσει απο καιρό πως τους έχει δωθεί εντολή απευθείας απο τον Θεό να αποφασίζουν εκείνοι για την μοίρα του κόσμου, θεώρησαν πως οι τεκμηριωμένες και επιστημονικά θεμελιωμένες προειδοποιήσεις των βιο-κλιματολόγων ήταν απλά καταστροφολογία.

2. Την ανθρώπινη απληστία και "πνευματική μϋωπία": Ότι δηλαδή οι παραπάνω πολιτικοί και οι πλούσιοι πατρώνες τους, εκείνοι δηλαδή που επιθυμούσαν να μείνει εκτός κριτικής και ελέγχου το προσφιλές τους "αναπτυξιακό" μοντέλο, δεν ήταν δύσκολο να βρούν επιστήμονες με βαρύγδουπους πανεπιστημιακούς τίτλους αλλά αβαρή συνείδηση, να διαβεβαιώσουν "μαγειρεύοντας" τα στοιχεία πως η απειλή δεν είναι σοβαρή.

3. Τους έλληνες πολιτικούς: Αυτοί για τους οποίος ο χρονικός τους ορίζοντας εξαντλείται στην επόμενη τετρακονταετία, η μελλοντολογία για το τι θα συμβεί το 2050 ή το 2100 (ορόσημο κατά μερικούς για την ολοκληρωτική εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους) δεν τους συγκινεί! Ούτε είναι απορίας άξιον πως δεν συγκινούνται για όσα θα συμβούν μέχρι το 2030 στην Λεκάνη της Μεσογείου, όπου η θερμοκρασία θα ανέβει κατά 2 - 4 C.

4. Την ανθρώπινη (και πολύ ελληνική) νοοτροπία: "Ό,τι φάμε και ότι πιούμε σήμερα, αύριο ποιός ζει ποιός πεθαίνει!" Ή το άλλο "Η ζωή είναι πολύ μικρή για να μας αποσχολεί το αύριο, ζήσε το σήμερα όσο καλύτερα μπορείς" .

5. Τις οικονομικές επιπτώσεις: Είναι εντυπωσιακό που όλη αυτή η στρατιά των Οικονομολόγων, επιστημόνων, γκουρού του μάνατζμεντ και πολιτικών δεν μπορεί να αντιληφθεί, έστω ενορατικά, διαισθητικά, πως το φυσικό περιβάλλον αποτελεί μέρος της αγοράς. Μιλούσαν επί δεκαετίες για την αγορά ως κάτι μεταφυσικό και την ανάπτυξη ως κάτι που δεν γνωρίζει φυσικά όρια! Ήρθε επιτέλους η αναφορά Stern να παρουσιάσει πως οι κλιματικές αλλαγές θα κοστίσουν μερικά τρις € ...

6. Για την Ελλάδα: Ουραγός στην παιδεία, στην γνώση, στον πολιτισμό, πως θα μπορούσε να μην είναι \ουραγός και στο θέμα των Κλιματικών Αλλαγών; Η Ελλάδα είναι 5η παγκοσμίως σε αύξηση της εκπομπής των ρύπων! Οι έλληνες σφυρίζουν αδιάφορα καθώς περήφανοι μαρσάρουν τα αυτοκίνητά τους, φωτοστολίζουν δρόμους, πλατείες και σπίτια για να γιορτάσουν, αφήνουν ηλεκτρικές συσκευές και air-condition ανοιχτά, καταπατούν δάση για να φτιάξουν βίλες ή φτωχικά και διαμαρτύρονται που δεν βγάζουν αρκετά ώστε να έχουν και ένα σαλέ στον Παρνασσό.

Προς το τέλος άγγιξε και το βασικό θέμα για όλα αυτά που ζούμε, το ότι δηλαδή μας κυβερνούν άνθρωποι χωρίς επιστημονική γνώση και παιδεία, άνθρωποι που όπως τον παλιά καλό καιρό, πιστεύουν ότι μπορούν να "παιρνάνε το δικό τους", χρησιμοποιώντας τον θεό ύπουλα, άνανδρα, αλόγιστα και καιροσκοπικά για να καταλάβουν και να διατηρούν την προσωπική τους εξουσία.

Παρέλειψε να τονίσει λοιπόν στο εξαιρετικό του άρθρο ο Κος Μπουκάλας πως αντί να κυβερνούν επιστήμονες και διανοούμενοι, τον κόσμο κυβερνούσαν ανέκαθεν, θρησκόληπτοι καιροσκόποι οι οποίοι πιστεύουν όπως και ο υπόλοιπος λαός (ή ανθρώπινη μάζα), πως ο θεός έφτιαξε την γη μόλις πριν 50.000 χρόνια, ταυτόχρονα με τον άνθρωπο, για να βρίσκεται στην "υπηρεσία" του ανθρώπου ...

H αλήθεια δεν "πουλάει" στην Ελλάδα

Αναδημοσίευση αποσπασμάτων απο το λυπηρό αλλά ουσιαστικό άρθρο της αξιότιμης Αλεξάνδρας ΜΑΝΔΡΑΚΟΥ, που χρειάστηκε να μεταβεί στο Παρίσι !! για να παρακολουθήσει την ταινία "Inconvenient Truth"

Σήμερα το πρωί διαβάζοντας στην Κυριακάτικη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ το άρθρο της Κας Μανδράκου για την ταινία του Al Gore "Inconvenient Truth", επιτέλους συνειδητοποίησα πως πράγματι δεν είμαι Έλληνας.

Πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου, "μέσο πολίτη", ούτε άνθρωπο ριζοσπάστη, ούτε ακτιβιστή, ούτε περιθωριακό, ούτε εκεντρικό, ούτε ... Όμως από μικρό παιδί θυμάμαι να έχω αυτό το συναίσθημα της απομόνωσης, του ανθρώπου που διαφωνεί με τους συμπολίτες του, που βλέπει τις καταστάσεις γύρω του απο εντελώς διαφορετική οπτική γωνία σε σχέση με τους περισσότερους.

Παρόλο λοιπόν που θεωρούσα τον εαυτό μου ίδιο με τους έλληνες συμπολίτες μου, πάντα είχα αυτό το συναίσθημα του περιθωριακού. Ενώ η λογική μου έλεγε πως δεν ήμουν περιθωριακός, πως ήμουν σαν τους άλλους, ένιωθα και νιώθω στο περιθώριο.

Πρέπει να είμαι απο άλλη χώρα, μην πω απο άλλο πλανήτη!

Διότι πως αλλιώς να εξηγηθεί, η αγωνία μου για το περιβάλλον και τις επιπτώσεις που θα έχει στο τόπο απο τον οποίο κατάγομαι και συνεχίζω να ζω; Πως να εξηγηθεί το υπερβολικό ενδιαφέρον μου για ένα θέμα που αφήνει παγερά αδιάφορο το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και εννοείται του πολιτικού κόσμου;

Πως να εξηγηθεί η μονομανία μου για τις Κλιματικές Αλλαγές που έχουν ήδη επιδράσει στην ζωή χιλιάδων συμπολιτών μας και θα αλλάξουν τον τρόπο ζωής του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού της χώρας τα επόμενα 20-30 χρόνια, ενώ όλοι οι υπόλοιποι αντιμετωπίζουν το θέμα το λιγότερο ως κάτι που δεν τους αφορά;

Δεν μπορεί, δεν γίνεται, δεν βγάζει νόημα! Δεν είμαι έλληνας! Πρέπει να γεννήθηκα αλλού, σε τόπο αλλώτριο, σε τόπο ξένο!

Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο "Στην Έλλάδα η αλήθεια δεν πουλάει", η Κα Μανδράκου αναγκάστηκε να μεταβεί στο Παρίσι για να δει την ταινία "Incovenient Truth" και να μας μεταφέρει τις εντυπώσεις της.

Τον λόγο τον εξηγεί εύγλωτα η ίδια: " ... η ταινία αυτή μάλλον δεν θα φθάσει ποτέ στις αθηναϊκές αίθουσες, καθώς η εταιρεία διανομής εκτιμά πως δεν θα καταφέρει να κόψει, παρά ελάχιστα εισιτήρια ... Δυο-τρεις κολλημένοι με την οικολογία θα πήγαιναν μωρέ. Εδω άλλες και άλλες ταινίες πηγαίνουν άπατες. Αυτή σε πειράζει; με αποστώμωσε ένας φίλος"

"Ναι ίσως αυτή με πειράζει περισσότερο. Γιατί θα ήθελα να δω τους συμπολίτες μου Κυριακή απόγευμα να γεμίζουν τις κινηματογραφικές αίθουσες παρακολουθώντας ένα ντομικαντέρ που πραγματεύεται το πιο φλέγον ζήτημα ..." και θα συνέχιζα εγω -> που επηρεάζει (και θα επηρεάσει πολύ περισσότερο στο μέλλον) άμεσα την καθημερινή τους ζωή όσο κανένα άλλο!

και συνεχίζει η Κα Μανδράκου "Όχι γιατί η ΑΒΟΛΗ ΑΛΗΘΕΙΑ αποτελεί τομή στην ιστορία του cinema λόγω της αισθητικής, της σκηνοθεσίας ή των πρωτοποριακών της πλάνων, κάθε άλλο. Δεν την χαρακτηρίζει τίποτε απο όλα αυτά ... Επί 100 λεπτά η κινηματογραφική αίθουσα μετατρέπετα σ' ένα τεράστιο αμφιθέατρο, όπου ο Άλ Γκόρ παρουσιάζει τη μια μετά την άλλη της διαφάνειές του, αναλύει στατιστικές και αριθμούς ....

"Ωστόσο ο λόγος του έχει και δύναμη και πειθώ, έστω και αν το συγκεκριμένο θέμα δεν φαίνεται να αφορά το ελληνικό κοινό. Και αυτή είναι μια ακόμη πιο άβολη αλήθεια
"

Τετάρτη, Οκτωβρίου 25, 2006

H Θεωρεία της Ζωντανής Γης

Η ολιστική προσέγγιση του οικολογικού ζητήματος είναι ένα θέμα που άρχισε να απασχολεί μόλις τα τελευταία 50 χρόνια τους επιστήμονες, μια και τα "οικο-γεννεί" προβλήματα έχουν πλέον "παγκοσμιοποιηθεί".


Ο όρος ΓΑΙΑ χρησιμοποιείται από λίγους (μάλλον τολμηρούς) για να περιγράψει με μια λέξη την ολιστικότητα της φύσης πάνω στην Γη, καθώς και την πολυπλοκότητα των σχέσεων ανθρώπων, ζωντανών οργανισμών και φυσικών (υλικών) πόρων της ΓΗΣ (οικο-συστήματα). Ως ΓΑΙΑ ορίζουμε μια περιοχή που περιλαμβάνει οτιδήποτε υπάρχει μεταξύ 100 km κάτω απο την επιφάνεια τηςγης και 100 Km πάνω απο αυτή. Η ΓΑΙΑ περιλαμβάνει τόσο ανόργανα στοιχεία(νερό, χώμα, αέρια, κλπ) όσο και οργανικά (φυτά μικρόβια, βακτήρια, κλπ). ΓΑΙΑ λοιπόν βασικά σημαίνει Ζωντανή ΓΗ.

Είναι οπωσδήποτε μια εξαιρετικά αμφιλογόμενη λέξη μια και παραπέμπει στην Θεά ΓΑΙΑ της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, από την οποία ουσιαστικά γεννήθηκαν τα πάντα μετά το ΧΑΟΣ. Απο την Γαία γεννήθηκε ακόμη και ο Ουρανός, η στεριά, οι ωκεανοί, ο ήλιος οι πλανήτες και οι θεοί του Ολύμπου, σύμφωνα με τον Ισίοδο.

Για την Αρχαία Ελληνική Μυθολογία ήταν τέτοια η σημασία της "μάνας Γής" για την κουλτούρα τους, ώστε την είχαν ορίσει ως την θεά - δημιουργό των πάντων.

Την λέξη αυτή την αξιοποίησε ένας εξαίρετος Άγγλος επιστήμονας, ο James Lovelock. Έχει δημοσιεύσει πάνω απο 200 επιστημονικά άρθα, εργάστηκε για την NASA, συμμετέχει στην Royal Society, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και είναι ουσιαστικά ο πατέρας της επιστημονικής - και καταξιωμένης πλέον στην συνείδηση της επιστημονικής κοινότητας - θεωρίας της ΓΑΙΑΣ. Το περιοδικό "New Scientist" και ο "Observer" τον έχουν περιγράψει ως έναν απο τους μεγαλύτερους στοχαστές της εποχής μας


Ο Lovelock συνέλαβε την ιδέα ότι η ΓΗ συμπεριφέρεται σαν ένας ζωντανός οργανισμός την εποχή (δεκαετία '60) που είχε αναλάβει στην NASA να μελετήσει τον Άρη ώστε να βρεί εαν υπάρχει εκεί εξωγήινη ζωή. Μελετώντας λοιπόν την σύνθεση της γήινης ασμόσφαιρας και εκείνης του Άρη, διαπίστωσε πως η σύνθεση των αεριών στον Άρη ήταν πολύ διαφορετική απο εκείνη την γης. Η ατμόσφαιρα του Άρη, βασικά αποτελείται απο CO2 και η κατάσταση απο χημική σκοπιά χαρακτηρίζεται ως "ιδανική χημική ισοροπία", δηλαδή ταυτόσημη με την αναμενόμενη κατάσταση των αερίων εαν αφεθούν ελεύθερα να αντιδράσουν μεταξύ τους. Αντιθέτως όμως στην Γή, τα αέρια παραμένουν παραδόξως σε μια σταθερή - μεν - χημική σύνθεση, μακριά όμως απο την "ιδανική" ή αναμενόμενη κατάσταση που θα υπήρχε εαν αντιδρούσαν ελεύθερα. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως πρέπει να υπάρχει κάποιος παράγοντας που σε μόνιμη βάση ανανεώνει την σύσταση των αερίων στην ατμόσφαιρα.

Με απλά λόγια η χημική σύνθεση των αερίων στην γήινη ατμόσφαιρα δεν μπορεί να ερμηνευθεί μέσω της απλής ανόργανης χημίας ... κάτι άλλο αλλάζει, συνεχώς, την σύνθεση και διατηρεί τα γήινα αέρια στην συγκεκριμένη σταθερή κατάσταση. Για παράδειγμα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας υπάρχει πάντα η ίδια αναλογία μεθανίου και οξυγόνου. Όμως είναι γνωστό πως αυτά τα αέρια αντιδρούν στο φως του ήλιου, επομένως κάτι θα πρέπει να τα αναπληρεί συνεχώς! Αυτό το κάτι βέβαια είναι οι ζωντανοί οργανισμοί, τα δένδρα και ζώα όπως οι αγελάδες. Επίσης το Υδρογόνο και το Άζωτο παρουσία οξυγόνου (ενός ισχυρού οξειδωτικού) αντιδρούν εκρηκτικά, υπο "κανονικές" συνθήκες και όμως συνυπάρχουν αρμονικά στην γήινη ατμόσφαιρα!

Έτσι για να συνοψίσουμε, ο Lovelock συμπέρανε και εξήγησε στην NASA πως ο πλανήτης Άρης είναι ένας νεκρός πλανήτης. Ήταν φανερό πως η χημεία ενός νεκρού πλανήτη ήταν εξαιρετικά διαφορετική απο εκείνη ενός πλανήτη με ζωή. Την εποχή εκείνη συνέλαβε και την "υπόθεση της ΓΑΙΑΣ" η οποία πλέον έχει γίνει θεωρεία. Ακόμη και τώρα στα 86 του χρόνια, επομένως ώριμος όσο ποτέ, ο James Lovelock επιμένει στην ζωντανή ΓΑΙΑ και μάλιστα το τελευταίο του βιβλίο, έχει τον τίτλο "Η Εκδίκηση της ΓΑΙΑΣ".

Η θεωρεία επομένως ισχυρίζεται πως πράγματι η Γη μας είναι "ζωντανή". Κάποιοι που ακούν αυτήν την άποψη για πρώτη φορά, είναι πολύ λογικό να απορίσουν, να αμφισβητίσουν ή και να χλευάσουν.

Ο ίδιος ο Lovelock δεν βοήθησε καθόλου, προκαλώντας πολύ μεγάλη αντίδραση στην επιστημονική κοινότητα, τόση ώστε να τον εξαναγκάσουν σε αυτο-απομόνωση. Ο λόγος ήταν πως μιλούσε για μια οντότητα, την ΓΑΙΑ, σαν να επρόκειτο για ένα φυτό ή για ένα ζώο! Επιπλέον επέλεξε να χρησιμοποιήσει μια λέξη με υπερβολικά βαρή μυθολογικό φορτίο, η οποία έμελε να παραπλανήσει όλους εκείνους που θα γνώριζαν πρώτη φορά την υπόθεσή του. Έτσι είναι προτιμώτερος ο όρος, "Ζωντανή ΓΗ".

Παρόλο που σήμερα γνωρίζουμε πολύ καλύτερα από παλιά πως ένα φυτό ή ένα ζώο ή ακόμη και ο ίδιος άνθρωπος, στην πραγματικότητα δεν είναι απλά ένας οργανισμός, αλλά ένα σύνολο (δισεκατομυρίων) συμ-βιωτικών κυττάρων, ή αλλιώς ένα υπερ-πολύπλοκο σύστημα η υπόθεση της Γαίας ήταν - και παραμένει σε σημαντικό βαθμό - εξαιρετικά αμφιλογόμενη. Βεβαίως το ίδιο αμφιλεγόμενη είκαι και η υπόθεση πως ο άνθρωπος δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια αναδυώμενη ("emergent") ιδιότητα ενός υπερ-πολύπλοκου συστήματος απο συμβιωτικά κύτταρα ...

Όμως τα επιχειρήματα του Lovelock για την "ζωντάνια" της ΓΑΙΑΣ είναι πολύ ισχυρά. Η Γη επιδεικνύει ορισμένα από τα σημαντικότερα γνωρίσματα που θα συναντήσουμε μόνο σε ζωντανούς οργανισμούς:

α) Ρυθμίζει την θερμοκρασία της έτσι ώστε να παραμένει πάντα σε κάποια "βολική" κατάσταση για την διατήρηση της ζωής πάνω στην Γη. Η κατάσταση αυτή μπορεί να μεταβληθεί αλλά σταθεροποιείται σε κάποια νέα "βολική" τιμή.

β) Η σύνθεση των αερίων στην ατμόσφαιρα (78% Άζωτο, 21% οξυγόνο) είναι όσο χρειάζεται ώστε να μην καίγονται υπερβολικά γρήγορα τα δάση και η σύνθεση αερίων που θα μπορούσαν να αντιδράσουν, παραμένει και αυτή σταθερή.

γ) Η ζωή έχει προσαρμοστεί μετά απο δισεκατομμύρια χρόνια σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται μεταξύ 25 - 35C (για την ξηρά) και -4C - +4C (για τα θάλασσια φύκη). Αυτό που γίνεται λοιπόν είναι η θερμοκρασία στον πλανήτη να "ταιριάζει" με τα όρια μέσα στα οποία μπορεί να διατηρηθεί η ζωή.


Τα παραπάνω είναι μερικά μόνο απο τα δεδομένα που οδηγούν στο συμπέρασμα πως τα διάφορα αλληλεπιδρόντα οικοσυστήματα (ζωντανοί οργανισμοί, ανόργανο περιβάλλον) μπορουν να ειδωθούν ολιστικά, ως ένα εννιαίο σύνολο, την ΓΑΙΑ. Τότε μπορούμε να διακρίνουμε πως η ΓΑΙΑ παρουσίαζει το γνώρισμα στης ομοιόστασης, δηλαδή της ικανότητας δυναμικής αυτο-ρύθμισης του εσωτερικού της περιβάλλοντος σε μια σταθερή κατάσταση ισοροπίας, ανεξάρτητα απο τις αλλαγές που συμβαίνουν στο εσωτερικό της.

Αυτό κάνουν άλλωστε όλοι οι μεμονωμένοι ζωντανοί οργανισμοί αλλά και μεγάλα οικοσυστήματα. Ρυθμίζουν τις εσωτερικές τους καταστάσεις (π.χ. ποσοστά αλλάτων και νερού, θερμοκρασία, πρόσληψη ενέργειας-μεταβολισμός-παραγωγή και απομάκρυνση αποβλήτων, κλπ) γύρω απο σταθερές τιμές μέσω πολύπλοκων συστημάτων ανάδρασης, τιμές που είναι βολικές για την διατήρηση του οργανισμού σε ισοροπία και αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον του.

Είναι πρωτιμότερο να βέπουμε την ΓΑΙΑ ως ένα υπερ-πολύπλοκο βιο-αναδραστικό σύστημα απο αλληλεπιδρόντα οικοσυστήματα, παρά ως έναν εννιαίο - μοναδικό οργανισμό με συνείδηση. Επομένως φράσεις όπως "Η εκδίκηση της ΓΑΙΑΣ" μάλλον συσκοτίζουν μια πραγματικότητα, πως δηλαδή η ΓΑΙΑ είναι πράγματι "ζωντανή" απο μια άποψη, αλλά δεν διαθέτει συνείδηση, ηθική ή νοημοσύνη.

Απλά αποτελεί ένα υπερ-πολύπλοκο σύστημα, το οποίο έχει την ιδιότητα να μεταβάλει τις εσωτερικές του καταστάσεις έτσι ώστε να "εξυπηρετεί" συνολικά την παρουσία ζωής στον πλανήτη. Όταν λέμε ζωή, βέβαια δεν εννοούμε κατ΄ ανάγκη τον άνρθωπο. 'Αλλωστε τα αρχαιότερα, ανθεκτικότερα, ικανά να επιβιώνουν στο νερό πυρηνικών αντιδραστήρων και στους κρατήρες ηφαιστείων, τα βακτήρια, είναι οι δομικοί εκείνοι λίθοι της ζωής που βρίσκονται μέσα στο σώμα κάθε ζωντανού οργανισμού, εκείνοι οι οποίοι μπορούν να επιβιώσουν σε μια ατμόσφαιρα υδροθείου ή μεθανίου, εαν υπάρξει μια τέτοια μεταβολή στην γήινη ατμόσφαιρα.

Η ΓΑΙΑ Δεν πρόκειται να κάνει "διακρίσεις" ή "εξαιρέσεις", απλά θα αντιδράσει εσωτερικά με τέτοιο τρόπο ώστε να αφομοιώσει τις οικολογικές κρίσεις στο εσωτερικό της και να ισοροπήσει σ΄ένα εσωτερικό περιβάλλον κατάλληλο για κάποια μορφή ζωής, εκείνη που θα μπορεί να επιβιώσει στις νέες συνθήκες. Αυτό μας δείχνει η μκρά (3 δις χρόνια) ιστορία της.


Επομένως όπως αναφέρει και η εξαιρετική επιστήμονας, Lynn Marguilis, είναι ανοησία να πιστεύουμε πως η ΓΑΙΑ απειλείται απο τους ανθρώπους. "Πρέπει να φανούμε πιο ειλικρινείς. Είναι καιρός να απαλαχθούμε απο την αλαζονία που μας χαρακτηρίζει ως είδος", "Η πρωτοβουλία του ανθρώπου να αναλάβει την ευθύνη της ζωντανής ΓΑΙΑΣ είναι γελοία, πρόκειται για την ρητορική του ανίσχυρου. Βασικά, αυτό που χρειάζεται είναι να προστατευθούμε απο την ίδιο μας τον εαυτό."

Αλλού η ίδια γράφει: "Έχουμε άραγε την απαραίτητη ευφυία και την συλλογική πειθαρχία να αντισταθούμε στην τάση μας για εξάπλωση και κατάκτηση δίχως όρια; Ο πλανήτης δεν θα επιτρέψει στο είδος μας να συνεχίσει να επεκτίνεται ... Δεν μπορούμε να θέσουμε τέλος στην φύση, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να θέσουμε σε κίνδυνο τους εαυτούς μας"

Σάββατο, Σεπτεμβρίου 30, 2006

Αξιοσύνη και Διαφθορά

Έχει σταλεί με e-Mail σο Ίδρυμα Καραμανλή και σε επιλεγμένους Υπουργούς στις 19/03/2006

Παρακαλώ πολύ τιμήστε έναν ανώνυμο Έλληνα διαβάζοντας με προσοχή τις παρακάτω αυθόρμητες σκέψεις. Αφορμή στάθηκε γι’ αυτές το καλογραμμένο άρθρο του Ι. Παλλαιοκρασσά στην Καθημερινή (10/03/2006)

Αναφέρει ο Κος Παλαιοκρασσάς πως η ΝΔ θα χρεωθεί πολιτικό κόστος διότι δεν κατάφερε να πατάξει την διαπλοκή και την συναλλαγή μέσα σε 2 χρόνια. Μια κατάσταση που υφίσταται στην Ελλάδα προτού γεννηθώ και που - όπως ο ίδιος παραδέχεται - συμβαίνει και αλλού. 'Ομως ο Κος Παλλαιοκρασσάς κάνει το ίδιο συλλογιστικό λάθος που μάλλον κάνουν οι περισσότεροι από τους συμπολίτες μας.

Θεωρεί ως αιτία της μετριότητάς μας και του ασταμάτητου εθνικού κατήφορου, τον ερασιτεχνισμό, τον λαϊκισμό, το βόλεμα, την συναλλαγή και την διαφθορά. Θεωρεί το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας ιδεολογικής διαδικασίας (κομμουνισμός, σοσιαλισμός) ως γεννουσιοργό αιτία ενώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο!

Έχει γίνει τέτοια πλύση εγκεφάλου εδώ και δεκαετίες περί της "ισότητας" των πολιτών που έχει δημιουργηθεί η πάγια πεποίθηση πως ισότητα και δικαιοσύνη είναι να μπορεί ο μέτριος να επικρατεί του αρίστου!

Αυτό είναι το ιδεολογικό υπόβαθρο της περιρέουσας υπερ-κομματικής διαφθοράς. Η ιδεολογική πλύση που έγινε από τους σοσιαλιστές περί "ισότητας" (ισότητα πάνω απ΄ όλα) οδήγησε στο να επικρατούν πράγματι πλέον οι μέτριοι έναντι των εργατικών και των ικανών (που ισοδυναμεί με περισσότερη μετριότητα!).

Η ροπή προς την μετριότητα είναι η αιτία και όχι το αποτέλεσμα των εκφυλιστικών φαινόμενων της διαφθοράς και της διαπλοκής.

Μιλάει ο Κος Παλλαιοκρασσάς για περισσότερο ανταγωνισμό ... Σε ποιο ιδεολογικό υπόβαθρο θα λειτουργήσει ο ανταγωνισμός; Με ανθρώπους οι οποίοι τον σιχαίνονται διότι δεν πιστεύουν στην αξία του; Τον ανταγωνισμό τον επιδιώκουν άνθρωποι οι οποίοι πιστεύουν στην πρόοδο, πρώτα συλλογική και έπειτα ατομική, μέσα από την αξιοσύνη!
Γι αυτούς ο ανταγωνισμός είναι επιθυμητός γιατί τους κάνει καλύτερους. Αυτοί δεν έχουν ανάγκη την διαπλοκή!

Για τους περισσότερους Έλληνες όμως ο ανταγωνισμός συνεχίζει να ισοδυναμεί με λιγότερη ... ισότητα!

Προϋπόθεση, αγαπητέ Κε Παλλαιοκρασσά, για την αποδοχή του ανταγωνισμού από τους συμπολίτες μας είναι η πίστη στην αξιοσύνη και όχι στην ισοπεδωτική ισότητα! Ανταγωνισμός θα υπάρξει όταν οι Έλληνες κατανοήσουν και αποδεχτούν βαθιά μέσα τους πως η αξιοσύνη είναι το ύψιστο ιδανικό γι αυτούς και προηγείται της ισότητας!Πότε θα μιλήσει η ΝΔ γι’ αυτά τα ζητήματα; Πότε θα βάλει τις προτεραιότητες στην σωστή σειρά; Πρώτα η αξιοσύνη, μετά η ισότητα.

Ισότητα είναι να έχουν όλοι ίσο δικαίωμα συμμετοχής στην αξιοσύνη και την αριστεία!

Όμως αναπόφευκτα κάποιοι θα ξεχωρίσουν. Όπως στον αθλητισμό που όλοι πριν την έναρξη του αγωνίσματος είναι ίσοι, όμως οι καλύτεροι θα πάρουν το έπαθλο. Είναι πρωτιμότερο να παίρνουν το έπαθλο όσοι τα έχουν καλά με τον αφέτη; Τι είδους ισότητα είναι αυτή "η ισότητα των μετρίων";

Πότε θα μιλήσει επιτέλους η ΝΔ για αριστοσύνη, για την πραγματική ισότητα και ξεκάθαρο αγώνισμα; Φοβάται μήπως την χαρακτηρίσουν ελιτίστικη; Μα τα συμφέροντα των μετρίων έτσι και αλλιώς αυτό θα έκαναν σε κάθε προσπάθεια απώλειας της εξουσία τους ...

Η τόλμη και η αρετή στην οποία αναφέρεται ο Κος Παλλαιοκρασσάς, τουλάχιστον στα δικά μου αφτιά, ακούγεται ως τόλμη να μιλήσει επιτέλους η ΝΔ για αριστοσύνη! Χρειαζόμαστε πάνω απ΄όλα ένα ΑΡΙΣΤΟ ΟΡΑΜΑ και τι καλύτερο όραμα από την ίδια την ΑΡΙΣΤΟΣΥΝΗ!

Ακούμε καθημερινά όλα αυτά τα μέτρα που θα παρθούν, τις διαδικασίες που θα αλλάξουν, τα καινούργια συστήματα, τις νομοθετικές βελτιώσεις, το νοικοκύρεμα, τις οικονομικές τρύπες που άφησε το ΠΑΣΟΚ, κοκ. Λες και τα συστήματα, οι διαδικασίες, το χρήμα αποτελούν οντότητες ζώσες και δεν αποκτούν υπόσταση λόγω των ανθρώπων από/για τους οποίους απαρτίζονται.

Ό,τι και να αλλάξετε στα συστήματα αν δεν αλλάξετε την υποβόσκουσα ιδεολογία των Ελλήνων ματαιοπονείτε!

Πότε θα ξυπνήσετε επιτέλους την υπερηφάνεια του Έλληνα που βρίσκεται σε λήθαργο; Ποιόν περιμένετε να το κάνει; Αλλάζοντας μόνο τα κρατικά συστήματα νομίζετε πως ο Έλληνας θα επιδιώξει την αξιοσύνη;

Η αξιοσύνη ως συλλογική επιδίωξη θα δώσει υπόσταση στα άριστα συστήματα και όχι το αντίθετο!

Πότε θα ριχτείτε στην μάχη του ιδεολογικού αγώνα; Ποιός πολιτικός φορέας θα πρέπει να εξηγήσει στον Έλληνα γιατί η ΑΞΙΟΣΥΝΗ είναι ύψιστο αγαθό και συλλογικός στόχος; Περιμένετε αυτό να γίνει κατανοητό από μόνο του ή να το κάνουν οι άλλοι πολιτικοί φορείς...;

Πότε επιτέλους θα μιλήσει η ΝΔ ιδεολογικά και στην ουσία των πραγμάτων; Αν νομίζετε πως ο Ελληνικός λαός σας ψήφισε για να του αλλάξετε την καθημερινότητα και να δώσετε 100-200 € παραπάνω στους συνταξιούχους είστε βαθιά γελασμένοι κατά την γνώμη μου.

Σας έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου οι δημοσιογράφοι οι οποίοι ζουν και υπάρχουν για την φαινομενικότητα! Άσχετα με αυτά που λέει και δείχνει απέξω, μέσα του ο Έλληνας έχει μια λιονταρίσια υπερηφάνεια, μια ακόρεστη δίψα για μεγαλείο. Ακόμη και οι συνταξιούχοι που ψήφισαν Καραμανλή το έκαναν κατά βάθος όχι τόσο γιατί περίμεναν να τους δώσει 100-200 € παραπάνω, αλλά γιατί ένιωσαν από τον χειμαρρώδη λόγο του πως μπορεί να συντρίψει την μετριότητα και να τους κάνει ξανά υπερήφανους που είναι Έλληνες!

Διότι τι αξία έχουν 100-200 € μπροστά την Ελληνική υπερηφάνεια!! Για πείτε μου σας παρακαλώ ... Χμμ έχασε την αξία της η Ελληνική υπερηφάνεια; Καλώς ήρθατε στην σημερινή πραγματικότητα!

Πότε θα ριχτείτε λοιπόν, όλοι μαζί, στον ιδεολογικό αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους μετρίους που διαπλέκονται και επικρατούν; Πότε θα ακουστούν από τα στόματά σας εκείνες οι αξίες οι οποίες θα πρέπει να βρίσκονται στο μυαλό και στην καρδιά όλων των Ελλήνων; Πότε θα μπορέσουμε επιτέλους να σας ακούμε να μιλάτε καθημερινά γι αυτές τις αξίες;

Πότε θα κάνετε κατανοητό στους Έλληνες ότι ο Περικλής, ο Αριστοτέλης, ο Μεγ' Αλέξανδρος και ο Κολοκοτρώνης βρίσκονται σκλαβωμένοι μέσα στο μυαλό κάθε Έλληνα και περιμένουν πότε να απελευθερωθούν; Πότε θα δώσετε να καταλάβουμε ότι η αξιοσύνη βρίσκεται μέσα σε όλους εμάς τους Έλληνες και ότι εσείς οι πολιτικοί δεν έχετε άλλη δύναμη παρά μόνο την ιδεολογική για να την ξυπνήσετε;

Πότε θα απευθυνθείτε στην ελληνική υπερηφάνεια, στην καρδιά και στο μυαλό του Έλληνα αντί να ασχολείστε μόνο με την τσέπη και το στομάχι του;

Με εκτίμηση,ΕΑΕ
(Ένας Ανώνυμος Έλληνας)

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 29, 2006

Διαφθορά & Ελληνική Ηθική Ταυτότητα

Είχε σταλεί για δημοσίευση στην Καθημερινή στις 21/11/2005

Πολλά ακούγονται σήμερα για την διαφθορά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης “αποκαλύπτουν” συνεχώς περιστατικά διαφθοράς. Η διαφθορά μας απασχολεί όλους και γι αυτό “πουλάει”. Νόμοι υπάρχουν πάρα πολλοί, απλά δεν τηρούνται ακούμε από αρκετούς!

Γιατί άραγε δεν τηρούνται οι υπάρχοντες νόμοι και τι είναι πραγματικά η διαφθορά όταν η πλειοψηφία των νεοελλήνων επιδίδεται σε αυτή, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ; Υπάρχουν άραγε και αδιάφθοροι, εκτός από διεφθαρμένους και διαφθορείς και πως προσδιορίζονται αυτοί;
- Εάν ανακαλύπτατε, ότι το παρόν άρθρο το έχουμε αντιγράψει από κάποιον τρίτο, θα λέγατε τάχα πως είμαστε διεφθαρμένοι;
- Έχουμε διαφθορά μόνο όταν κάποιος δημόσιος λειτουργός εισπράττει χρήματα για να διεκπεραιώσει κάτι που καλύπτεται ήδη από τον μισθό του; - Είναι διαφθορά η χρησιμοποίηση ψεύτικων πειστηρίων από έναν αστυνομικό για να συλληφθεί ένας παιδεραστής;
- Πως μπορεί να χαρακτηρισθεί η επαγγελματική αποκατάσταση μερικών ψηφοφόρων ενός βουλευτή μετά την εκλογή του κόμματός του στην κυβέρνηση, όταν αυτό αποτελεί πάγια πρακτική τα τελευταία 50 χρόνια;
- Είναι διαφθορά η ψευδορκία του μάρτυρα υπεράσπισης ενός αδίκως κατηγορούμενου στο δικαστήριο και
- Τι είναι η αλλοίωση του καταμετρητή πετρελαίου ενός βυτιοφόρου από τον βυτιοφορέα;

Σ΄ όλα τα παραπάνω παραδείγματα, είναι ευκολότερος ο γενικός χαρακτηρισμός των πράξεων ως ηθικά ελλειμματικές, παρά ο ειδικότερος ως διαφθορά. Ακόμη όμως και το ηθικό έλλειμμα είναι μια πολύ σχετική έννοια.

Η ηθική διαμορφώνεται και εξαρτάται από το φιλοσοφικό πλαίσιο που χρησιμοποιεί κάποιος για να δώσει νόημα στην ζωή του, στον εαυτό του, “στους άλλους” (δηλαδή στην κοινωνία) και στις σχέσεις του με τους άλλους. Έτσι το ηθικό έλλειμμα ή πλεόνασμα (μπορεί άραγε να υπάρξει πλεόνασμα ηθικής;) προσδιορίζεται από τον καθένα ξεχωριστά και φανερώνει την απάντηση που έχει δώσει σε μια σειρά από θεμελιώδη ερωτήματα.

Κάθε άνθρωπος δίνει μια απάντηση, συνειδητά ή ασυνείδητα, λιγότερο ή περισσότερο συγκροτημένη και συνεκτική. Οι απαντήσεις που δίνει ο άνθρωπος στα θεμελιώδη ερωτήματα, είναι εκείνες που προσδιορίζουν τα πιστεύω του και κατευθύνουν τις ενέργειές του. Αλλιώς αντιλαμβάνεται “το νόημα της ζωής” και την ηθική ένας υπαρξιστής, αλλιώς ένας πραγματιστής, διαφορετικά ένας ατομιστής και αλλιώς ένας ιδεαλιστής ή ένας ρομαντικός. Επομένως δεν μπορούμε να μιλάμε για μια και μοναδική ατομική ηθική.

Ο κάθε ένας από εμάς διαμορφώνει ή έχει διαμορφώσει την δική του “προσωπική ηθική”. Από την άλλη μεριά, τόσο η ορθόδοξη εκκλησία όσο και η ελληνική πολιτεία διαθέτουν μια ηθική η οποία καταγράφεται στα κείμενα της ορθοδοξίας και στις πρακτικές της ελληνικής πολιτείας (π.χ. σε νόμους). Επίσης η οποιαδήποτε ηθική, είτε αυτή της πολιτείας ή εκείνη της εκκλησίας προϋποθέτει μια “φιλοσοφία”, δηλαδή ένα πλέγμα υποθέσεων και απαντήσεων στα θεμελιώδη ανθρώπινα ερωτήματα.

Πως εξηγείται λοιπόν ενώ υπάρχουν τόσο οι νόμοι της ελληνικής πολιτείας όσο και τα εκκλησιαστικά κείμενα, οι Έλληνες πολίτες να συνεχίζουν την παραβίαση των νόμων με περίσσια ελαφρότητα, ενεργώντας πολλές φορές ενάντια στην παραδοσιακή ελληνορθόδοξη ηθική;

Η απάντηση φαίνεται πως είναι απλή. Κάθε άνθρωπος έχει διαμορφώσει την δική του “προσωπική” φιλοσοφία και ηθική, έχοντας δεχθεί επιρροές τόσο από την οικογένειά του, τον χώρο εργασίας, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την εκκλησία, όσο και από τον φιλικό και κοινωνικό του περίγυρο. Έτσι είναι επόμενο κάθε πολίτης να έχει σχηματίσει μια προσωπική ηθική λιγότερο ή περισσότερο διαφορετική από εκείνη που εκφράζουν η εκκλησία και οι νόμοι της ελληνικής πολιτείας.

Από την άλλη μεριά, οι νόμοι είναι απλώς περιγραφικοί και όχι νοηματικοί, δηλαδή διατυπώνουν μόνο το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει κάποιος. Οι νόμοι δεν εξηγούν το φιλοσοφικό και ηθικό υπόβαθρο, το νόημα δηλαδή που κρύβεται πίσω από αυτούς και έχει οδηγήσει στην ύπαρξή τους. Επομένως μπορούμε να έχουμε άνετα το φαινόμενο της ασυμφωνίας μεταξύ, της προσωπικής ηθικής της μητέρας που δωροδοκεί έναν δημόσιο υπάλληλο για να διορίσει το παιδί της, και της "ηθικής του νόμου" που βρίσκεται πίσω από την απαγόρευση της δωροδοκίας.

Πολλοί βέβαια θα ισχυρισθούν πως η “ηθική του νόμου” είναι αυτονόητη και γνωστή σε όλους. Μάλιστα η ηθική του νόμου απορρέει από την ανάγκη ύπαρξης μια αποτελεσματικής και συμπαγούς κοινωνίας στην οποία συμμετέχουν οικιοθελώς οι πολίτες της. Επομένως, θα πει κάποιος, οι πολίτες όχι μόνο οφείλουν να γνωρίζουν την “ηθική του νόμου” αλλά και να την τοποθετούν “πάνω” από την προσωπική τους ηθική.

Όμως, πως μπορεί πραγματικά να απαιτεί κανείς όχι μόνο την γνώση “του γράμματος του νόμου” αλλά και της “ηθικής του νόμου”, όταν η τελευταία, ουσιαστικά, είναι γνωστή μόνο σε κάποιους νομοθέτες; Πως μπορεί να απαιτεί κανείς, από ελεύθερους και επομένως οικιοθελώς συμμετέχοντες πολίτες, απλώς και μόνο την συμμόρφωση στο “γράμμα του νόμου”;
Πως μπορεί να απαιτείται κάτι τέτοιο, όταν απουσιάζει από την ελληνική κοινωνία, μια συνεκτική, κοινά αποδεκτή, διατυπωμένη με σαφήνεια φιλοσοφία και ηθική, ας την ονομάσουμε “Ελληνική Φιλοσοφία & Ηθική” ;! Εάν υπήρχε κάτι τέτοιο, θα χαρακτήριζε στο σύνολό της την κοινωνία μας. Εάν υπήρχε μια “Ελληνική Φιλοσοφία και Ηθική”, τότε θα την ξέραμε όλοι, όπως γνωρίζουμε το ελληνικό Σύνταγμα, την ελληνική Σημαία και τον ελληνικό Εθνικό Ύμνο!

Ανεξάρτητα πάντως από το αν θέλαμε και μπορούσαμε να είχαμε διαμορφώσει μια συγκροτημένη “Ελληνική Φιλοσοφία & Ηθική” κάθε κοινωνία, επομένως και η δική μας, έχει μια πραγματική “μέση φιλοσοφία και ηθική". Η “μέση φιλοσοφία και ηθική" δεν είναι κάτι συγκεκριμένο και σταθερό, ούτε αποτελεί ένα συνεκτικό πλέγμα υποθέσεων και απαντήσεων.

Η “μέση φιλοσοφία και ηθική”, είναι όμως κάτι πολύ χειροπιαστό! Δεν ταυτίζεται ούτε με μια ορισμένη “προσωπική” ηθική, ούτε με μια διαμορφωμένη και επίσημη ελληνική ηθική. Η “μέση” ηθική είναι η κοινή συνισταμένη ενός μεγάλου αριθμού “προσωπικών” ηθικών, δηλαδή μια υποβόσκουσα ηθική της πλειοψηφίας. Όπως καταλαβαίνουμε, αυτή η “μέση ηθική” μπορεί να είναι πολύ διαφορετική τόσο από την δική μου “προσωπική” ηθική, από την δική σας αλλά και από την “ηθική των νόμων” και της ορθόδοξης εκκλησίας. Η “μέση” ηθική είναι η πολύ πραγματική ηθική που χρησιμοποιούμε, συνειδητά ή ασυνείδητα, η πλειοψηφία των Ελλήνων σήμερα και εκδηλώνεται μέσα από τις πράξεις ή τις παραλείψεις μας.

Για να επανέρθουμε στο πρόβλημα της διαφθοράς, η διαφθορά όπως αφήσαμε να εννοηθεί είναι μια ηθικά ελλειμματική πράξη. Για να προσδιορίσουμε όμως τον βαθμό ελλείμματος της πράξης αυτής θα πρέπει να την συγκρίνουμε με κάτι. Θα πρέπει να διαθέτουμε ένα μέτρο, ως προς το οποίο συγκρίνοντάς την να αποφανθούμε ότι είναι λιγότερο ή περισσότερο ελλειμματική.

Άραγε με τι άλλο θα μπορούσε να συγκρίνει την ηθικότητα μιας πράξης, κάθε ένας από εμάς τους Έλληνες, πέρα από την “προσωπική” του ηθική; Θα μπορούσε να την συγκρίνει με τον νόμο ή με κάποια άγραφη ηθική και φιλοσοφία; Στην πρώτη περίπτωση, πως μπορεί να συγκρίνει κανείς έναν νόμο με μια ηθική εφόσον είναι ανόμοιες, μη συγκρίσιμες έννοιες; Η φιλοσοφία και επομένως η ηθική είναι αυτές που διαμόρφωσαν τον νόμο και όχι το αντίστροφο! Επόμενως, η ηθική προηγείται, είναι "ανώτερη" από τον νόμο. Δηλαδή, ο νόμος δεν μπορεί να είναι ποτέ υπεράνω μιας ηθικής, ακόμη και αν πρόκειται για την δική μου “προσωπική” ηθική και όχι την “ηθική του νόμου”, μέσω και εξαιτίας της οποίας αυτός υπάρχει.

Γι’ αυτό άλλωστε λέγεται πως “οι νόμοι υπάρχουν για να παραβιάζονται”… Όπως καταλαβαίνουμε οι ηθικές αξίες στις οποίες κάποιος πιστεύει διότι συνδέονται με το νόημα που δίνει στην ζωή του, δύσκολα καταπατώνται! Άσχετα με το πόσο ισχυρά φωνάζουν οι περισσότεροι για την τήρηση των νόμων, μικρά θα είναι τα αποτελέσματα και όποια υπάρξουν θα προέρχονται από αναστρέψιμες και μη οικιοθελείς “υποχωρήσεις” της “προσωπικής” ηθικής. Οι νόμοι δεν απηχούν ούτε στην ηθική ούτε στην φιλοσοφική υπόσταση των ανθρώπων. Απλά περιγράφουν το πώς χωρίς να εξηγούν το γιατί.

Έτσι μας μένει ουσιαστικά μόνο η δεύτερη περίπτωση. Στην πραγματικότητα το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε για να προσδιορίσουμε το έλλειμμα ηθικής μιας πράξης, είναι να την συγκρίνουμε με μια αόριστη και άγραφη ηθική. Αυτή η άγραφη ηθική δεν μπορεί να είναι άλλη από την “μέση φιλοσοφία & ηθική” για την οποία ήδη μιλήσαμε. Η “μέση ηθική”, είναι η μόνη ηθική που διαθέτουμε με την οποία μπορούμε να μετρήσουμε την ηθικότητα των πράξεών μας. Η “μέση ηθική” όμως δεν είναι ούτε σταθερή ούτε συγκεκριμένη! Οπότε είμαστε μάλλον σε αδιέξοδο, η μόνη διαθέσιμη “συλλογική μεζούρα ηθικής” είναι μια απροσδιόριστη “μέση ηθική της πλειοψηφίας”, η οποία κατηφορίζει συνεχώς και δεν μας ικανοποιεί καθόλου πια!

Όμως πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, εάν υπήρχε μια υπαρκτή και διαχρονική “Ελληνική Φιλοσοφία και Ηθική”! Αυτή θα διευκόλυνε με το κύρος της, την συνοχή της και την καθολικότητά της, τόσο στην κατανόηση της λογικής των νόμων όσο και τον έλεγχο την ηθικής ελλειμματικότητας των πράξεών μας με αντικειμενικό τρόπο. Μιλάμε φυσικά για ένα γραπτό κείμενο με κύρος και καθολικότητα, αντίστοιχης του ελληνικού Συντάγματος.

Άραγε πως και δεν έχει διαμορφωθεί ποτέ μέχρι σήμερα μια επίσημη “Ελληνική Ηθική Ταυτότητα”; Μήπως η φιλοσοφία και κατά συνέπεια η ηθική δεν είναι από τα πιο ουσιώδη δομικά στοιχεία του Χαρακτήρα των Ελλήνων και της κοινωνίας μας; Θα πει βέβαια κάποιος πως με δεδομένη την ελληνορθόδοξη εκκλησία, τα τόσα πολλά φιλοσοφικά ρεύματα και το ζήτημα της ελευθερίας στην “ατομική” επιλογή νοήματος ζωής, είναι αδύνατο έως ανεπίτρεπτο να επιχειρηθεί η διαμόρφωση μιας συγκεκριμένης σύγχρονης “Ελληνικής Φιλοσοφίας & Ηθικής Ταυτότητας”.

Πόσο οξύμωρο όμως είναι αυτό, ιδιαίτερα μάλιστα όταν τα πολιτειακά συστήματα θεμελιώνονται πάνω στις βάσεις κάποια φιλοσοφικού συστήματος σκέψης! Διότι έχουμε ήδη επιλέξει ένα συγκεκριμένο πολιτειακό σύστημα, την κοινοβουλευτική δημοκρατία, ανάμεσα στα τόσα που υπάρχουν και την έχουμε διατυπώσει ως ελληνικό Σύνταγμα. Η επιλογή δηλαδή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας ανάμεσα σε τόσα άλλα πολιτεύματα, όσο αυτονόητη και αν μας φαίνεται, δεν αποτελεί ακριβώς αυτό: μια συνειδητή επιλογή μας που απορέει απο κάποια κοινά αποδεκτή φιλοσοφία και ηθική ταυτότητα;

Εάν είχαμε διαμορφώσει εδώ και 50 χρόνια μια “Ελληνική Φιλοσοφία και Ηθική Ταυτότητα” , τώρα θα διαθέταμε μια “μέση” φιλοσοφία και ηθική πολύ κοντύτερα στην “Ελληνική”. Η επίσημη "Ελληνική Ηθική Ταυτότητα" θα διδασκόταν στα σχολεία και θα επηρέαζε όλη το κοινωνικο-πολιτικό γίγνεσθαι. Από την άλλη μεριά, αν αναλογισθούμε ότι αυτή η “μέση φιλοσοφία” δεν βασίζεται στην πραγματικότητα σε μια συγκροτημένη, συνεκτική και σύγχρονη θεώρηση της ζωής, δεν είναι απορίας άξιο που η ελληνική κοινωνία ζει σήμερα την διαπίστωση ότι η παρούσα “μέση ηθική” δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των Ελλήνων για μια ανώτερη και καλύτερη “Ελληνική Ηθική Ταυτότητα”.

Δεν είναι παραγωγικότερο παράλληλα με την σκανδαλολογία και την αυστηρότερη υπακοή στους νόμους, να εστιάσουμε τις δυνάμεις μας στην αναζήτηση και συν-διαμόρφωση μιας επίσημης Ελληνικής Φιλοσοφίας & Ηθικής Ταυτότητας;

Ακούγεται εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα! Μερικοί μπορεί να θεωρήσουν μια τέτοια συζήτηση από αδιέξοδη μέχρι επικίνδυνη, αλλά δεν είναι προτιμότερο να έχουμε όλοι μαζί ένα κοινό νόημα που να μοιραζόμαστε, αντί ο καθένας από εμάς να ζει μέσα στην “προσωπική” του άγνοια; Άλλωστε η ύπαρξη ενός τέτοιου “Φιλοσοφικού και Ηθικού Συντάγματος” δεν θα αποτρέψει να υπάρχουν και αντίθετες απόψεις, αλλά σίγουρα μπορεί να δώσει πολύ μεγαλύτερη συνοχή.

Ένα “Σύνταγμα” Ελληνικής Φιλοσοφίας & Ηθικής θα δώσει γενικότερα το όραμα και την κατεύθυνση που χρειαζόμαστε, θα μας κάνει καλύτερους, και θα περιορίσει ειδικότερα το έλλειμμα ηθικής που διαπιστώνουμε σήμερα ως διαφθορά.

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 22, 2006

Τι είναι διαφθορά - Μια προσπάθεια προσέγγισης

Tο μέγεθος της ανηθικότητας δεν φαίνεται να αποτελεί το γνώρισμα που θα μας προσδιορίσει αν μια πράξη είναι διαφθορά ή όχι. Ο λόγος είναι πως η διαφθορά είναι μια ανήθικη πράξη και όχι το αντίστροφο. Δεν μπορούμε να πούμε πως οποιαδήποτε ανήθικη πράξη είναι διαφθορά, αν και πρέπει να παραδεχθούμε πως ο όρος συχνά χρησιμοποιείται – ίσως επιπόλαια – για να υποδηλώσει μια γενικευμένη κατάσταση ηθικής παρακμής.

Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως μια ανήθικη πράξη (π.χ. κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, διάρρηξη, το να πούμε ψέματα στον καλύτερό μας φίλο) είναι απαραίτητα και διαφθορά!

Επομένως η διαφθορά είναι μια μορφή ανήθικης πράξης. Η διαφθορά είναι οπωσδήποτε μια ανήθικη πράξη, αλλά το αντίστροφο δεν ισχύει πάντα. Η διαφθορά είναι μια από τις πολλές ανήθικες πράξεις που γνωρίζουμε.

Τι είναι επομένως αυτό που προσδιορίζει πότε μια πράξη εκτός από ανήθικη, γενικά, είναι και ειδικότερα μια πράξη διαφθοράς;

Στο παράδειγμα του κλεμμένου άρθρου, αν σας λέγαμε πως ο ανήθικος αρθογράφος δεν είχε στείλει το άρθρο στην εφημερίδα ως απλός αναγνώστης, αλλά ότι εργαζόταν για λογαριασμό της, τι θα σκεφτόσασταν τότε; Μήπως σ’ αυτήν την περίπτωση, θα λέγατε πως ο αρθογράφος προβαίνει σε μια πράξη διαφθοράς;

Τι είναι αυτό όμως που διαφοροποιεί την μια περίπτωση (αναγνώστης) από την άλλη (αρθογράφος εφημερίδας);

Είναι μήπως η οικονομική συναλλαγή (στην δεύτερη περίπτωση ο αρθογράφος αμείβεται από το μέσο ενώ στην πρώτη όχι) ή μήπως είναι το ότι ο αρθογράφος αποτελεί μέρος ενός οργανισμού (εφημερίδα);

Πιστεύουμε πως είναι αυτό το τελευταίο. Ο αρθογράφος και ο υπεύθυνος ύλης της εφημερίδας, είναι οργανικοί λειτουργοί μέσα σε έναν οργανισμό (κρατικό ή ιδιωτικό) ο οποίος διέπεται από μια αποστολή, κανόνες λειτουργίας και διαδικασίες. Η εφημερίδα έχει, πρέπει να έχει, ως αποστολή της την αντικειμενική πληροφόρηση των πολιτών (πελατών του), έτσι ώστε να συμβαδίζει με το πλαίσιο ηθικών κανόνων της κοινωνίας μας (ακεραιότητα πληροφόρησης, αλήθεια, σεβασμός ανθρώπινης αξιοπρέπειας, κλπ).

Ο αρθογράφος που φαλκιδεύει άρθρα και παραπλανεί τους “πελάτες του”, υποσκάπτει τον σκοπό του οργανισμού ή/ και παραβιάζει τους κανόνες λειτουργίας του, εφόσον ο κώδικας δεοντολογίας αναφέρεται στο εγχειρίδιο λειτουργίας του οργανισμού (π.χ. η τήρηση των ηθικών κανόνων, το υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού, κλπ).

Καταλαβαίνουμε από αυτό το παράδειγμα πως για να χαρακτηριστεί μια ανήθικη πράξη ως διαφθορά θα πρέπει να προκαλεί υπονόμευση του σκοπού λειτουργίας ενός οργανισμού ή των εσωτερικών του διαδικασιών.

Δηλαδή η ανηθικότητα της πράξης δεν αρκεί να ανάγεται στην προσωπική ηθική υπόσταση του διαφθορέα, αλλά θα πρέπει να αφορά την ηθικότητα του οργανισμού καθαυτού, του σκοπού και των διαδικασιών λειτουργίας του. Εάν δηλαδή ο οργανισμός, δεν έχει διατυπωμένους ηθικούς κανόνες που αφορούν την εσωτερική του λειτουργία ή ο σκοπός και η λειτουργία του είναι διατυπωμένος και γνωστός με τρόπο που τα ηθικά πρότυπα είναι πολύ χαμηλά, τότε δεν έχουμε δικαίωμα να μιλάμε για διαφθορά.

Η ύπαρξη της ηθικής διάστασης ξεκάθαρα διατυπωμένης στο εγχειρίδιο λειτουργίας του οργανισμού, ίσως να φαντάζει σε ορισμένους ως περιττή ή ασήμαντη λεπτομέρεια. Όμως, αυτό που καθορίζει πρωταρχικά τι είναι διαφθορά είναι το πρότυπο, ο υπαρκτός κανόνας δηλαδή, που μας κατευθύνει στο να γνωρίζουμε όλοι εκ των προτέρων, τι είναι ηθικά αποδεκτό και τι όχι. Θα λέγαμε πως είναι ο ηθικός πύχης ή το επίπεδο ηθικής ενός οργανισμού.

Δεν αρκεί να εννοείται, ή να αφήνεται στην προσωπική γνώση και την καλή θέληση αυτού που έχει έναν οργανικό ρόλο. Εάν δεν είναι προσδιορισμένο και συγκεκριμενοποιημένο το επίπεδο ηθικής, τότε δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουμε διαφθορά, αλλά απλά την αθέτηση μιας συνήθειας ή μιας πρακτικής (εάν υποθέσουμε ότι υπήρχε ποτέ μια τέτοια πρακτική). Ούτε μας ενδιαφέρει εάν κάποτε οι έχοντες οργανικό ρόλο χρησιμοποιούσαν ηθικότερες πρακτικές αλλά τώρα τις αθέτησαν. Κανένας δεν μπορεί να τους κατηγορήσει μια και δεν ήταν ηθικά υποχρεωμένοι να τις χρησιμοποιούν. Το έκαναν από υπερβάλλοντα ζήλο και τίποτε περισσότερο, εφόσον αυτό δεν ήταν διατυπωμένο στον κανονισμό λειτουργίας του οργανισμού.

Μάλιστα ισχυριζόμαστε πως ούτε αυτό είναι αρκετό, δηλαδή πως ακόμη και εάν υπάρχουν ηθικά πρότυπα, καταγεγραμμένα στον κανονισμό λειτουργίας του οργανισμού, αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό! θα πρέπει να γίνεται συνεχή ενημέρωση, τόσο μέσα στον οργανισμό όσο και προς τα έξω. Το παράδειγμα που ακολουθεί θα μας διαφωτίσει ακόμη περισσότερο γιατί το λέμε αυτό.

Ας υποθέσουμε πως σ’ ένα αστυνομικό κέντρο, οι αστυνομικοί συνηθίζουν να κατασκευάζουν πειστήρια ενοχής σε περιπτώσεις όπου αυτοί κρίνουν ότι πρέπει να πράξουν κάτι τέτοιο για να συλληφθεί κάποιος που έχει διαπράξει ένα σοβαρό έγκλημα (π.χ. είναι παιδεραστής). Στην περίπτωση αυτή εάν ο οργανισμός “αστυνομία” - που υπηρετεί τον θεσμό της ασφάλειας των πολιτών – διαθέτει ένα χαλαρό ηθικό πρότυπο, τότε οι αστυνομικοί που κατασκευάζουν τεκμήρια δεν διαπράττουν διαφθορά.

Θα έπρεπε ο οργανισμός να αναφέρει ξεκάθαρα τον ηθικό κανόνα που λέει ότι δεν πρέπει σε καμία απολύτως περίπτωση αστυνομικός ή άλλο πρόσωπο που εργάζεται για την αστυνομία να κατασκευάζει αποδεικτικά τεκμήρια, διότι έτσι υπονομεύει την ηθική υπόσταση των λειτουργιών της αστυνομίας. Είναι πολύ εύκολο ένας αστυνομικός, όταν δυσκολεύεται να βρει αποδείξεις ενοχής, να εκτιμήσει πως είναι προτιμότερο να κατασκευαστούν πειστήρια ενοχής, παρά να την γλυτώσει ένας παιδεραστής. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, οι περισσότεροι από εμάς τείνουμε όχι μόνο να συγχωρήσουμε την πράξη του αστυνομικού, αλλά ακόμη κα να την θεωρήσουμε ηθικά σωστή. Ίσως μάλιστα ακόμη και ένα δικαστήριο να τον αθώωνε λόγω ευγενικής προαίρεσης.

Ακόμη όμως και στην περίπτωση που το ηθικό πρότυπο είναι διατυπωμένο με σαφήνεια, πιστεύουμε, πως δεν αρκεί να υπάρχει καταγεγραμμένο σ’ ένα εγχειρίδιο. Η διοίκηση κάθε οργανισμού θα πρέπει να έχει στην ημερήσια διάταξη λειτουργίας της, τον προβληματισμό γύρω από τα θέματα ηθικής και να φροντίζει την ενημέρωση και εκπαίδευση του προσωπικού της γύρω από αυτό το ζήτημα.

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα διαφθοράς λόγω ευγενικής προαίρεσης και τα περισσότερα αποτελούν ξεκάθαρη διαφθορά διότι υπονομεύουν την ηθική υπόσταση του οργανισμού.

Κάποιος οικονομικός μετανάστης με κακή κατάσταση υγείας, που δεν δικαιούται είσοδο στην Ελλάδα και βάζει έναν γνωστό του να δωροδοκήσει τον δημόσιο υπάλληλο, το κάνει από ανάγκη. Ο γνωστός του το κάνει από καλή προαίρεση ώστε ο φίλος του να έχει άμεση ιατρική φροντίδα μια και κινδυνεύει η ζωή του φίλου του. Η πράξη όμως αυτή υπονομεύει την ηθική υπόσταση του οργανισμού και διαφθείρει τον δημόσιο υπάλληλο.

Είναι αυτός που δωροδοκεί διαφθορέας στο συγκεκριμένο παράδειγμα; Δεν νομίζουμε, εάν μάλιστα αναλογισθούμε ότι έχει μεγαλύτερη ηθική ευθύνη (διακυβεύεται η ζωή του φίλου του) απέναντι σε έναν συνάνθρωπό του, από ότι απέναντι στον οργανισμό, ίσως σκεφθούμε ότι η πράξη του αυτή είναι ηθικά σωστή (από την μεριά του). Δεν παύει βέβαια να συμμετέχει σε μια πράξη διαφθοράς. Επίσης δεν παύει η πράξη αυτή να διαφθείρει τον δημόσιο υπάλληλο.

Τι μπορούμε να πούμε για την απόφαση του δημοσίου υπαλλήλου να δεχθεί την δωροδοκία; Είναι βέβαιο πως οποιαδήποτε ηθική αντίσταση και αν είχε, θα έμπαινε σε πολύ μεγάλο πειρασμό, όχι τόσο για το ποσό των χρημάτων, όσο περισσότερο γιατί θα πίστευε ότι βοηθώντας έναν συνάνθρωπό του, ανεβάζει τον δείκτη προσωπικής ηθικής, επιδεικνύοντας τις αρετές συμπόνιας που έχει ως άνθρωπος απέναντι στους συνανθρώπους του. Θα πει κάποιος μα γιατί να πάρει χρήματα τότε! Δεν έχει σημασία εαν πάρει ή όχι χρήματα, από την στιγμή που το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, δηλαδή υποβαθμίζει την ηθική υπόσταση των κανόνων λειτουργίας του οργανισμου τον οποίο υπηρετεί. Γι αυτό ίσως κάποιοι λαοί που λειτουργούν περισσότερο πειθαρχημένα στους οργανικούς τους ρόλους, μπορεί να μας φαίνονται "ψυχροί", παρουσιάζουν εντούτοις μικρότερα επίπεδα διαφθοράς. Αποδίδουν μεγαλύτερη σχετική σημασία στους οργανισμούς τους, άρα και στους οργανικούς τους ρόλους, απ' ότι άλλοι λαοί όπως ο Ελληνικός.

Έτσι ο υπάλληλος ενω μπορεί να ανεβάζει στα μάτια του το επίπεδο προσωπικής ηθικής, ταυτόχρονα υποβαθμίζει τον δείκτη οργανικής ηθικής, δηλαδή τις αρετές που πρέπει να επιδεικνύει ως εκφραστής ενός οργανικού ρόλου.

Δεν πρέπει φυσικά να ξεγελαστούμε από τον όρο “οργανική ηθική” και να θεωρήσουμε πως αυτή δεν είναι προσωπική ηθική! Όλα όσα αφορούν την δράση ενός συγκεκριμένου ανθρώπου είναι προσωπικά! Επομένως και η οργανική ηθική/ διαφθορά είναι καθαρά προσωπικές εκδηλώσεις. Εδώ με τον όρο “οργανική” απλά θέλουμε να υποδηλώσουμε και να υπογραμμίσουμε πως αυτή – η ηθική η ή διαφθορά – αφορά ειδικά τον άνθρωπο σε σχέση με έναν οργανικό ρόλο που έχει αναλάβει να υπηρετήσει και όχι γενικά τον ρόλο του ως άνθρωπο (απέναντι στους άλλους ανθρώπους).

Όπως καταλαβαίνουμε η οργανική διαφθορά, δηλαδή η ηθική υπονόμευση των λειτουργιών του οργανισμού υποσκάπτει τον ηθικό χαρακτήρα κάποιων ανθρώπων και προέρχεται ως ένα βαθμό από – δηλαδή προϋποθέτει – κάποιου είδους φθορά της προσωπικής ηθικής. Οι οργανισμοί αποτελούνται από ανθρώπους και οι πράξεις γίνονται από ανθρώπους.

Η προσωπική ηθική φθορά του ανθρώπου μπορεί επομένως και πρέπει να διαχωριστεί τουλάχιστον σε δυο είδη:

  1. Tτην ηθική φθορά ως άνθρωπος και
  2. Tην ηθική φθορά ως οργανικός ρόλος (αστυνομικός, ψηφοφόρος, φορολογούμενος, δικαστής, κοκ).

Η πρώτη κατηγορία αναφέρεται στην ηθική φθορά των ανθρωπίνων αρετών (ειλικρίνεια, καλοσύνη, συμπόνια, δικαιοσύνη, κλπ) και αναφέρεται στον ρόλο του ανθρώπου να σχετίζεται γενικά με άλλους ανθρώπους.

Η δεύτερη κατηγορία αναφέρεται ειδικότερα στην φθορά αυτών των αρετών στον άνθρωπο ως κατόχου ενός οργανικού ρόλου. Είναι προφανές ότι η διαφθορά αποτελεί ένα συγκοινωνούν δοχείο, δηλαδή η επαναλαμβανόμενη οργανική διαφθορά μπορεί να υποσκάψει τις ανθρώπινες αρετές ενός ανθρώπου γενικότερα και να ενισχύσει την προσωπική του διαφθορά, δηλαδή να επηρεάσει τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους εκτός του οργανικού του ρόλου, να τον κάνει έναν διεφθαρμένο άνθρωπο, εν κατακλείδι να διαβρώσει την ανθρώπινή του υπόσταση.

Από εδώ και στο εξής όταν χρησιμοποιούμε τον όρο διαφθορά, θα αναφερόμαστε στην οργανική διαφθορά (ως προς τον οργανικό ρόλο) και μόνο.

Ίσως πολλοί να υποθέσουν, πως όταν μιλάμε για διαφθορά αναφερόμαστε μονάχα στην οικονομική διαφθορά και ειδικότερα μεταξύ δημοσίων υπαλλήλων και πολιτών. Αυτό συνηθίζεται να λέγεται διαπλοκή. Θα λέγαμε πως η διαφθορά που έχει ως βασικό της κίνητρο το οικονομικό όφελος και εμπλέκει δημοσίους υπάλληλους, ονομάζεται διαπλοκή. Επειδή όμως η οικονομική διαφθορά πιστεύουμε πως εμφανίζεται τόσο στον δημόσιο όσο στον ιδιωτικό βίο (μεταξύ ιδιωτικών οργανισμών και ανθρώπων), προτιμούμε να χρησιμοποιούμε τον όρο οικονομική διαφθορά αντί για διαπλοκή.

Υπάρχουν άραγε και άλλοι τύποι διαφθοράς, εκτός από την οικονομική; Βεβαίως αν και είναι πολύ λιγότερο δημοφιλής από αυτή. Αναφέραμε πιο πάνω την διαφθορά καλής προαίρεσης (παράδειγμα αστυνομικού), υπάρχει η πολιτική διαφθορά (κίνητρο η εξουσία), η ακαδημαϊκή διαφθορά (κίνητρο η καταξίωση), κλπ.

Βέβαια πολλοί θα ισχυριστούν πως πίσω από κάθε εκδήλωση διαφθοράς κρύβονται τελικά οικονομικά οφέλη. Χρήσιμο είναι να θυμόμαστε πως το χρήμα δεν είναι το πρώτιστο κίνητρο για τον άνθρωπο και πως πράγματι υπάρχουν και όλα τα υπόλοιπα ήδη διαφθοράς. Πρέπει να προσέξουμε πραγματικά πάρα πολύ, διότι εάν αναγνωρίσουμε το οικονομικό όφελος ως το κυρίαρχο κίνητρο, υπονομεύουμε την ηθική μας αντίληψη για τον άνθρωπο, τις επιδιώξεις του, τα κίνητρά του γενικότερα, βασικά υπονομεύουμε την όποια ανώτερη έννοια θα θέλαμε να προσδώσουμε στον προσδιορισμό άνθρωπος.

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι το χρήμα δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ένα μέσο που κατασκεύασε ο άνθρωπος για να πετυχαίνει ανώτερες επιδιώξεις. Το χρήμα από μόνο του, χωρίς δηλαδή την συναλλαγματική του χρήση, θα ήταν απλά ένα κομμάτι μέταλλο ή χαρτί ή απλά ένας αριθμός (όσο πολλά και αν είναι τα μηδενικά του!).

Ένας δύσκολα αναγνωρίσιμος τύπος διαφθοράς είναι η ένοχη αμέλεια. Η ένοχη αμέλεια αφορά την προφανή επίγνωση που έπρεπε να έχουν κάποιοι άνθρωποι σχετικά με αυτό που έπρεπε να κάνουν και δεν το κάνουν ή με αυτό που δεν έπρεπε να αφήσουν να γίνει και το αφήνουν.

Η ένοχη αμέλεια είναι κάτι τόσο πολύ συνηθισμένο στην Ελληνική κοινωνική ζωή, ώστε δεν θα ταξινομηθεί ως διαφθορά, παρά μονάχα από ελάχιστους. Ο βασικός ελαφρυντικός παράγοντας είναι πως για να υπάρχει ακριβής γνώση του οργανικού ρόλου θα πρέπει ο οργανισμός να διαθέτει γραπτούς ηθικούς κανόνες και όπως προαναφέραμε να ενημερώνει συνεχώς τους ενδιαφερομένους.

Έτσι ο υπάλληλος μιας χημικής βιομηχανίας που αποθέτοντας τα απόβλητα του εργοστασίου σ’ έναν ποταμό επειδή αυτό είναι ευκολότερο και γρηγορότερο, τον μολύνει χωρίς να το γνωρίζει, διαπράττει ένοχη αμέλεια. Εάν έπρεπε να γνωρίζει την αποφυγή αυτής της πράξης (π.χ. εσωτερικός κανονισμός) τότε μιλάμε για ένοχη αμέλεια (διαφθορά). Εάν δεν μπορούσε να γνωρίζει τότε μιλάμε για σκέτη αμέλεια.

Εδώ επίσης αξίζει να κάνουμε την διάκριση μεταξύ διαφθοράς και διάβρωσης. Η τελευταία είναι μια μακροχρόνια διαδικασία και αφορά επίσης την υπονόμευση (διάβρωση) της λειτουργίας ενός οργανισμού. Η έλλειψη πόρων ή το κακό μάνατζμεντ μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου, μετά την πάροδο πολλών ετών. ο οργανισμός να αδυνατεί να ανταπεξέλθει στον ρόλο του αποτελεσματικά και αποδοτικά. Οι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται συνήθως την αργή αυτή διαδικασία και ο χαρακτήρας τους δεν μπορούμε να πούμε ότι διαβρώνεται ηθικά. Πιστεύουμε ότι η διάβρωση δεν έχει το ίδιο ηθικό βάρος με την διαφθορά.

Κάτω από αυτό το πρίσμα επίσης μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι η διαφθορά είναι μια πράξη αποτελεσματική (αίτιο – αποτέλεσμα), δηλαδή πρέπει να έχει κίνητρο και αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και η διάβρωση δεν μπορεί να είναι διαφθορά, εκτός και αν κάποια διοίκηση σκόπιμα στέρησε πόρους και μέσα από τον οργανισμό για να τον υπονομεύσει.

Το κίνητρο για τον διαφθορέα μπορεί να είναι οικονομικό και το αποτέλεσμα είναι είτε η ηθική υπονόμευση του οργανισμού (σκοπός, λειτουργίες) ή/ και η ηθική διάβρωση της προσωπικότητας των εμπλεκομένων τουλάχιστον όσον αφορά τον οργανικό τους ρόλο. Εάν δηλαδή δεν υπάρχει κάποιο από αυτά τα δύο στοιχεία τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για διαφθορά. Στην περίπτωση της διάβρωσης φαίνεται πως λείπει εντελώς το κίνητρο και το αποτέλεσμα επειδή έρχεται αργά-αργά δεν γίνεται ορατό.

Το ψέμα σε ένα δικαστήριο από οποιονδήποτε (δικαστές, δικηγόρους, πολίτες) και αν προέρχεται είναι διαφθορά, διότι υπονομεύει τον ίδιο τον σκοπό του δικαστηρίου (εύρεση αλήθειας) και την διαδικασία απονομής δικαιοσύνης. Το ψέμα εκτός δικαστηρίου (π.χ. μεταξύ φίλων) μπορεί να είναι απλά ανήθικο, ίσως να είναι ακόμη και παράνομο αλλά δεν αποτελεί πράξη διαφθοράς εφόσον δεν υπονομεύει κάποιο θεσμό.

Μετά από όλα αυτά νομίζουμε πως μπορούμε να καταλήξουμε σε έναν εννιαίο ορισμό της διαφθοράς, που μπορεί τουλάχιστον να μας βοηθήσει να την αναγνωρίζουμε και να την ταξινομούμε. Πιστεύουμε ότι αυτό θα μας βοηθήσει στην προσέγγιση ενός τόσο πολύπλοκου θέματος, το οποίο δεν συζητιέται δημόσια ως προς την βαθύτερη του ουσία του, αλλά μονάχα ως προς τα αποτελέσματά του.

Μια πράξη που κάνει κάποιος (ο διαφθορέας) είναι διαφθορά (δηλαδή οργανική διαφθορά), τότε και μόνο τότε όταν:

  1. Η πράξη υπονομεύει άμεσα ή έμμεσα τον σκοπό ή/και κάποια διαδικασία ενός οργανισμού και/ή η πράξη επιδρά αρνητικά στον ηθικό χαρακτήρα κάποιου ανθρώπου (διεφθαρμένος) ως κατόχου ενός ρόλου σε σχέση με τον οργανισμό (οργανικός ρόλος)
  2. Τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα είναι αληθινά
    a. Ο διαφθορέας (ο ηθικός αυτουργός της διαφθοράς) είναι και αυτός κάτοχος οργανικού ρόλου και προβαίνοντας στην πράξη του, σκόπευε ή τουλάχιστον μπορούσε να προβλέψει είτε την υπονόμευση του οργανισμού ή την υπονόμευση του ηθικού χαρακτήρα του διεφθαρμένου
    b. Ο διεφθαρμένος που κατέχει όπως αναφέραμε οργανικό ρόλο, μπορούσε να αποφύγει την υπονόμευση του ηθικού του χαρακτήρα, εάν το επέλεγε


Το άρθρο μας έχει βασιστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό σε μια εξαιρετική εργασία του Καθηγητού Seumas Miller (http://plato.stanford.edu/entries/corruption/).

Cartoons and Freedom

It has been sent to selected e-Mail addresses on 05/02/2006 as a contribution to the Danish Cartoons issue

Dear Mr Flemming Rose and others,

You must understand that you have made a HUGE MISTAKE, you have been UTTERLY IRRESPONSIBLE, yourself, your colleagues and everyone else in the west that have not yet apologized BOTH to western and Muslim people! Not only by words but also by ACTING!!! You have acted erroneously and now you must act again to correct your error.

You have acted erroneously NOT because you have published the controversial "jokes" about a foreign religion but because by not "correcting" your mistake you have selected to DENY FREEDOM of speech!

FREEDOM OF SPEECH does not mean to speak ONLY ONE VOICE, your voice! Freedom means selection and ABILITY to speak many different voices! By selecting to insist on freedom of YOUR OWN voice, you and many others in western societies DENY FREEDOM! The first step to become free is to DENOUNCE dogmatism, all dogmatism ... even about freedom itself ...!
The first step to become free is to GET AWAY from your OWN prejudices and beliefs! You have FIRST to joke about YOURSELF and then about others.

Think about it! Are you not a SLAVE of your OWN religion? How come and you joke about other religions and argue that by doing so you are a free person? You are NOT a FREE person, as long as you DO NOT JOKE ABOUT YOUR OWN RELIGION FIRST!!!

Your response to the righteous and building-up protest from Muslims, that you support Freedom of Speech, in fact is NOT supporting the notion of FREEDOM at ALL!
You clenched to your right to joke about Muslims, so strongly, like this was the ONLY choice you had!

Consequently, you lie to your fellow Europeans, most of all you lie to yourself that your are a free person! The responsibility for all that havoc, is utterly yours and of all those western "supporters of free speech".

Why? Because you had and still have so many choices for action!Apologizing is an easy one ... There are many others ... think about them, discover them. For example why don't you joke about Christianity or about your OWN religion (if you are not a Christian)? Is it so difficult for you? Don't you tell us that you joked about it in the past.

It does not matter if you have done in the past, NOW IS the APPROPRIATE time to ACT and joke about your OWN religion! This is the most difficult FREEDOM to achieve and you must do it now ... free yourself from yourself!

But you do not have a clue about the notion of Freedom your fellow Europeans have, though you speak FOR them!

Protect our notion of freedom of speech and select to joke about Christianity NOW! If you have published 12 cartoons about Muslims 6 months ago, you should have published at least 12 similar cartoons about Christianity in the meantime! Why have you not done so all that time that unrest is building up? In fact you should have published them before the ones about Mohamed!
How IRRESPONSIBLE you and all others are! All of you who insist on YOUR interpretation of the world and of YOUR freedom! You are NOT FREE at ALL! You succumb to the grandiosity and tyranny of your own selves...

There is still time to correct it though! Start publishing NOW cartoons for Jesus and keep on for the next 6 - 12 months, not because you need to "calm down" the Muslims, express your forgiveness and demonstrate your sympathy towards them.

Most of all, you need to demonstrate that the European press is REALLY FREE to SPEAK MANY VOICES!

You must protect our western NOTION OF FREEDOM of speech! Start immediately the SELF - JOKE work by publishing right NOW cartoons about "Jesus"! This is after all a valid option; in fact it is probably your ONLY option to act meaningfully and freely...!

Otherwise ALL Europeans will be doomed, in your name, to IDEOLOGICAL SLAVERY, DOGMATISM and RELIGIOUS FANATICISM ...

Oh Lord ... not in the 21st century!!!

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 21, 2006

Διαφθορείς και Διεφθαρμένοι - Λίγα λόγια

Η συμμετοχή μας, σε μια πράξη διαφθοράς μας κάνει αυτόματα διεφθαρμένους. Διότι όταν πραγματοποιείται μια τέτοια πράξη, υποθέτουμε αυτομάτως πως προέρχεται από κάποιο συγκεκριμένο γνώρισμα του χαρακτήρα μας, είτε δηλαδή από ανηθικότητα, ή από ηθική αδυναμία ή από έλλειψη γνώσης. Από την άλλη μεριά, τι θα λέγατε για τον υπεύθυνο ύλης ενός περιοδικού ο οποίος δημοσιεύει ένα φαλκιδεμένο άρθρο; Δεν θα αποφαινόσαστε άμεσα, χωρίς δεύτερη σκέψη πως είναι και αυτός διεφθαρμένος, εφόσον επιτρέπει την δημοσίευση φαλκιδεμένων άρθρων;

Ίσως σε αυτό το σημείο να αναλογιζόσασταν εάν ο υπεύθυνος ύλης του μέσου είχε γνώση της προέλευσης τους άρθρου. Διότι, θα πείτε, είναι λογικό με τόσο υλικό, τόσους συνεργάτες και πίεση χρόνου, δεν μπορεί να γνωρίζει εάν πραγματικά είναι φαλκιδεμένο ή όχι. Επομένως στην περίπτωση αυτή ο υπεύθυνος ύλης δεν έχει ηθική ευθύνη. Ο δημιουργός όμως του άρθρου έχει. Επομένως, όπως διαπιστώνουμε με αυτό το σύντομο παράδειγμα, πρέπει να ξεχωρίσουμε σε μια πράξη διαφθοράς τον διαφθορέα, δηλαδή αυτόν που έχει την ηθική ευθύνη σε μια πράξη διαφθοράς και τον διεφθαρμένο γενικά.

Ο διαφθορέας, είναι και διεφθαρμένος, όμως ένας διεφθαρμένος άνθρωπος δεν είναι απαραίτητο να είναι και διαφθορέας. Αυτό που προσδιορίζει τον διεφθαρμένο άνθρωπο είναι η ιδιότητα του χαρακτήρα του, ενώ τον διαφθορέα, αυτή καθαυτή η πράξη της διαφθοράς και κυρίως η ηθική ευθύνη της πράξης. Αυτό, νομίζουμε, συνηθίζεται να αποκαλείται ο ηθικός αυτουργός. Προσοχή όμως δεν θα πρέπει να παρασυρθούμε και να αποκαλέσουμε διαφθορέα κάποιον τρίτο ο οποίος δεν συμμετέχει άμεσα στην συγκεκριμένη πράξη διαφθοράς.

Ένα παράδειγμα είναι ο λογιστής που κλέβει το ταμείο της εταιρείας του για να ικανοποιήσει τα ακριβά γούστα (lifestyle) της συζύγου του. Υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ της πράξης διαφθοράς στην οποία προβαίνει ο λογιστής απέναντι στην εταιρεία του (αν θέλετε βάλτε έναν δημόσιο οργανισμό στην θέση της εταιρίας) και του διεφθαρμένου χαρακτήρα της συζύγου του. Ο σύζυγος από την μια μεριά, έχει την δυνατότητα επιλογής να κλέψει (ή να μην κλέψει) την εταιρεία του, επομένως έχει και την ηθική ευθύνη της πράξης διαφθοράς. Η σύζυγός του από την άλλη μεριά, μπορεί να μην γνωρίζει καν την πράξη του αυτή. Ακόμη και αν την γνώριζε, όμως, θα την έκανε ηθικό αυτουργό αλλά σε καμία περίπτωση διαφθορέα. Μάλιστα, δεν μπορούμε να της απονείμουμε τον χαρακτηρισμό “διεφθαρμένη” – με την αυστηρά “τεχνική” έννοια του όρου - εάν δεν έχει ποτέ άλλοτε στο παρελθόν συμμετάσχει άμεσα σε κάποια πράξη διαφθοράς. Παραμένει βέβαια το έλλειμμα ηθικότητας του χαρακτήρα της, ως προσδιορισμός.

Επομένως, ο διαφθορέας έχει την πλήρη και απόλυτη ηθική ευθύνη της πράξης του, με την έννοια πως είτε την επιδιώκει για να βλάψει την εταιρεία του, ή μπορεί να προβλέψει την οικονομική ζημιά που θα προκαλέσει, ή μπορούσε και θα έπρεπε να την είχε προβλέψει.

Συμπερασματικά, τόσο ο διαφθορέας όσο και ο διεφθαρμένος συμμετέχουν ενεργά σε μια πράξη διαφθοράς. Ο πρώτος προσδιορισμός χρησιμοποιείται όταν κάποιος δρα ενεργά σε μια πράξη διαφθοράς ενώ ο δεύτερος για κάποιον ο οποίος έχει μια προδιάθεση διαφθοράς αλλά και έχει υπάρξει διαφθορέας κάποιες στιγμές στην ζωή του.

Εδώ η έννοια της επαναληπτικότητας είναι σημαντική. Κανένας δεν θα ήθελε να χαρακτηρίσει έτσι εύκολα κάποιον ως διεφθαρμένο εάν δεν υπάρχει ιστορικό πράξεων διαφθοράς. Ακόμη και το μέγεθος ή η σημαντικότητα μιας μόνο πράξης διαφθοράς δεν είναι αρκετές για να προσδώσουν στον υπαίτιο τον προσδιορισμό “διεφθαρμένος”.

Μια και ο ηθικός αυτός προσδιορισμός αναφέρεται ακριβώς στην ηθική υπόσταση του ατόμου, θα πρέπει να παρουσιάζει κάποια στοιχεία επαναληπτικότητας, να υπάρχει δηλαδή όχι απλά μια ανήθικη προδιάθεση, αλλά ξεκάθαρα δείγματα επαναλβανόμενης συμπεριφοράς, δηλαδή συνήθεια.

Έτσι ο διεφθαρμένος έχει μια κακή – ηθικά – συνήθεια (υπάρχουν βεβαίως και άλλες κακές συνήθειες) την ροπή προς την διαφθορά. Πόσο συχνή πρέπει να είναι αυτή η συνήθεια για να χαρακτηρισθεί ο άνθρωπος αυτός “διεφθαρμένος”; Αυτή είναι πραγματικά μια πολύ καλή ερώτηση.

Ίσως η μόνη εύκολη απάντηση σε αυτό να είναι το επίπεδο ηθικής της κοινωνίας στην οποία ζει ο άνθρωπος, ο “πήχης” όπως έχουμε συνηθίσει πλέον να λέμε, που βάζει η κοινωνία μας σχετικά με τα θέματα ηθικής. Ο πήχης αυτός μπορεί να είναι είτε ο “ ελάχιστος ηθικός πήχης” ή ένας “ ιδεατός ηθικός πήχης”.

Όταν ο ελάχιστος ηθικός πήχης είναι πολύ χαμηλά, τότε η μεγάλη επαναληπτικότητα των πράξεων διαφθοράς, οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερη διάβρωση της ηθικής υπόστασης των ανθρώπων που αποτελούν την κοινωνία μας, άρα σε περισσότερες και σοβαρότερες πράξεις διαφθοράς.

Εάν η διαβρωτική αυτή διαδικασία φθάσει πολύ μακριά τότε δεν θα μπορούμε να μιλάμε πλέον για κάποιον άνθρωπο ο οποίος να μπορεί, ως προς τον θεσμικό του ρόλο, να χαρακτηρισθεί π.χ. ως δικαστής μια και θα έχει αλλοιωθεί εντελώς η ιδιότητά του αυτή, πέραν αναγνώρισης, όπως θα λέγαμε μεταφορικά.

Όπως το συνεχές τσάκισμα, ζέσταμα και στρίψιμο ενός κέρματος κάνουν να χάσει σιγά-σιγά εντελώς την μορφή του κέρματος, έτσι και η οι συνεχείς πράξεις διαφθοράς από έναν δικαστή παραμορφώνουν την ιδιότητα του δικαστή. Όπως ένα τέτοιο κέρμα καταλήγει μετά από καιρό να μοιάζει περισσότερο με ένα κομμάτι μέταλλο και παύει να είναι κέρμα, έτσι και ο δικαστής παύει να είναι δικαστής και συζητιέται το αν παραμένει άνθρωπος.

Τελικά και η διαφθροά, ως ηθικά ελειματική πράξη, έχει να κάνει με τις αξίες, ή καλύτερα την έλλειψή τους, με έλλειξη δηλαδή πνευματικών αξιών, παδίας και γενικότερα κουλτούρας, η οποία αποτελεί το θεμέλιο της ηθικής των ανθρώπων που απαρτίζουν μια κοινωνία.