Κυριακή, Οκτωβρίου 19, 2008

Μετά τον Μοντερνισμό Τι;

Η εποχή μας αποκαλείται μετα-μοντέρνα (μετά Αναγεννησιακή) ή και "αποδομητική".

Πράγματι οι βεβαιότητες πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η Αναγέννηση (μαθηματική λογική, επιστημονικός κατακερματισμός, γνωσιοκρατία, φιλελευθερισμός, καπιταλισμός) έχουν αποδομηθεί ή αποδομούνται! Η σιγουριά των Μαθηματικών έχει αποδομηθεί (κυκλοφορεί πρόσφατα στα ελληνικά κόμικ λίαν κατατοπιστικό που αναφέρεται και σε αυτό), η βεβαιότητα του φυσικού χώρου και της κλασικής φυσικής έχει τσακίσει με την Κβαντομηχανική αλλά και την Θεωρεία της Σχετικότητας, η ανθρώπινη έλλογη φύση αλώθηκε με τις θεωρείες της Ψυχανάλυσης (υποσυνείδητο, κλπ), η προβλεψιμότητα των κοινωνικών συστημάτων ή ο έλεγχος δυναμικών και πολύπλοκων συστημάτων όπως τα οικοσυστήματα, οι κοινωνίες και οι "ελεύθερες αγορές" αποδομήθηκαν μέσα από τα μη γραμμικά συστήματα - θεωρεία του Χάους. Και η αποδόμηση συνεχίζεται με την έλευση στον 21ο αιώνα της παγκόσμιας πολιτικής αστάθειας λόγω της απολικότητας και των πολλαπλών κέντρων εξουσίας.

Η μόνη σταθερά που παραμένει και στην αποδομητική εποχή που ζούμε είναι οι Φυσικοί Πόροι. Αυτό άλλωστε αποτελούσε πάντοτε ΤΗΝ σταθερά.

Δυστυχώς σταθερές φαίνεται πως είναι τόσο η ΑΠΛΗΣΤΙΑ όσο και η Α-ΝΟΗΣΙΑ των ανθρώπων. Βασικά αυτό που ζούμε είναι τα τελευταία στάδια του κρυφού πολέμου μεταξύ της ΤΕΧΝΙΚΗΣ (που θεμελίωσε κυρίως η Αναγέννηση αν και προϋπήρχε) και του Φυσικού περιβάλλοντος.

Πράγματι δεν αποδομείται τόσο ο Ορθολογισμός (αν και κλονίζεται, όμως αυτός αποτελεί την μόνη μας ελπίδα) αλλά κυρίως η ΑΝΑΠΤΥΞΗ και η ΤΕΧΝΙΚΗ (εργαλειακός λόγος, τεχνολογία, καπιταλισμός, ελεύθερες αγορές). Δυο κυρίαρχες τάσεις διαμορφώνονται σιγά-σιγά στην αποδομητική εποχή μας:

1. Ακόμη περισσότερη ΤΕΧΝΙΚΗ ενάντια στην ΦΥΣΙΚΗ διάσταση, ως λύση του προβλήματος (και της υπόσχεσης) της ΑΕΝΑΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ που η ίδια δημιούργησε και συντηρεί. Ακόμη καλύτερα φάρμακα (νανοτεχνολογίες), πιο εντατικές καλλιέργειες (μεταλλαγμένες), πυρηνική σύντηξη για απεριόριστη ενέργεια, κλπ. Εαν νικήσει η ΤΕΧΝΙΚΗ ο μετα-μοντέρνος άνθρωπος θα έχει και ο ίδιος μεταλλαχθεί (cyborg) αλλά θα μπορεί να κατοικεί παντού πάνω στον πλανήτη και ανθρωποειδή ίσως σταλούν να “κατακτήσουν” και το υπόλοιπο διαθέσιμο “διάστημα”. Η φύση θα έχει χάσει, τα περισσότερα είδη του ζωϊκού και φυτικού βασιλείου θα έχουν εξαφανισθεί, αλλά ο μετα-μοντέρνος άνθρωπος δεν θα τα έχει ανάγκη, θα είναι εντελώς αυτάρκης και “ελεύθερος”. Οι βεβαιότητες του μοντερνισμού θα έχουν επανακάμψει. Ίσως η εποχή εκείνη να βαπτιστεί ΤΕΧΝΟΠΟΙΕΙΑ.

2. Νίκη της φύσης μέσα από μια ολική και απότομη κατάρευση των οικοσυστημάτων που θα συμπαρασύρει ολόκληρη την ανθρωπότητα στην δίνη της. Οι "αναπτυγμένες" κοινωνίες ανέτοιμες μέσα στην καταρέουσα καλοπέρασή τους να αντιμετωπίσουν την κρίση, θα οδηγηθούν σε γενικευμένους εσωτερικούς πολέμους, ο νόμος της ζούγκλας θα επικρατήσει μαζί με ασθένειες και επιδημίες. Η χαοτική κατάσταση της “ζούγκλας” ως γνωστό ευνοεί την φύση. Ο ανθρώπινος πληθυσμός θα μειωθεί δραστικά, τα συστήματα του πολιτισμού θα καταστραφούν λόγω αδυναμίας συντήρησης και σιγά-σιγά το ΦΥΣΙΚΟ περιβάλλον θα ανακάμψει εναντίον της ΤΕΧΝΗΤΟΥ περιβάλλοντος. Οι άνθρωποι θα αποκαθηλώσουν την εξουσία της ΤΕΧΝΙΚΗΣ όπως έκαναν κατά την Αναγέννηση με την εξουσία της ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ (που ακολούθησε την κατάρευση της Ευρωπαϊκής κοινωνίας τον 15ο αιώνα) και θα διαμορφώσουν μια νέα ΟΙΚΟ-ΛΟΓΙΚΗ συνείδηση. Στην περίπτωση αυτή η εποχή εκείνη ίσως ονομαστεί ΟΙΚΟΛΟΓΙΣΜΟΣ.

Όλα τα σημάδια δείχουν πως μάλλον έχουμε μπει στην τελευταία φάση της αποδόμησης/αλλαγής, οι ρυθμοί επιταχύνονται το ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ πρέπει να είναι κοντά …

Η σημερινή εποχή του “μετα”μοντερνισμού δεν θα είναι παρά μια ασήμαντη περίοδος έλευσης του σημείου καμπής που θα μας εισάγει στην πραγματικά ΔΙΑΔΟΧΗ ΕΠΟΧΗ του μοντερνισμού …